Tổng thống CH Cyprus Nicos Anastasiades (thứ 3, phải) và lãnh đạo người Cyprus gốc Thổ Nhĩ Kỳ Mustafa Akinci (thứ 3, trái) tại vòng đàm phán ở Mont Pelerin, Thụy Sĩ ngày 20/11/2016. (Nguồn: THX/TTXVN) Ngày 9/1, lãnh đạo hai cộng đồng chia rẽ trên đảo Cyprus nối lại các cuộc đàm phán do Liên hợp quốc bảo trợ trong một cơ hội "lịch sử" nhằm tái thống nhất hòn đảo bị chia cắt hơn 40 năm qua tại phía Đông Địa Trung Hải.
Đặc phái viên Liên hợp quốc về tái thống nhất đảo Cyprus, ông Espen Barth Eide, tiếp tục đóng vai trò trung gian trong các cuộc gặp tại Geneva (Thụy Sĩ) giữa Tổng thống Cộng hòa Cyprus, ông Nicos Anastasiades, đại diện cho cộng đồng người Cyprus gốc Hy Lạp, và ông Mustafa Akinci - lãnh đạo cộng đồng Cyprus gốc Thổ Nhĩ Kỳ.
Đây là hai nhà lãnh đạo ủng hộ mạnh mẽ nhất cho các nỗ lực tái thống nhất đảo Cyprus trong quá trình đàm phán kéo dài 18 tháng qua.
Tuy nhiên, trước thềm cuộc gặp, cả hai đều thừa nhận vẫn còn những vấn đề then chốt cần phải giải quyết, đồng nghĩa với triển vọng mong manh về việc kết thúc một trong những cuộc tranh chấp địa chính trị dai dẳng nhất trên thế giới.
Phát biểu ngày 8/1 trước khi lên đường tới Geneva, ông Akinci dự báo vòng đàm phán với nhà lãnh đạo cộng đồng gốc Hy Lạp sẽ "là một tuần khó khăn," và thận trọng cho rằng hai bên chưa ở giai đoạn có thể đạt được thỏa thuận cuối cùng tại Geneva. Về phần mình, ông Anastasiades cũng cảnh báo về "những khác biệt căn bản trong những vấn đề mấu chốt" giữa hai bên.
Cũng trong đêm 8/1, đông đảo người dân đảo Cyprus gốc Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ đã cùng tham dự một buổi hòa nhạc mang tên "Countdown to Peace" (Đếm ngược đón hòa bình) tại thành phố Nicosia để bày tỏ hy vọng về thành công của các nỗ lực nhằm chấm dứt sự chia rẽ giữa hai cộng đồng.
Buổi hòa nhạc do 4 tổ chức truyền thông thuộc cả hai nửa của đảo Cyprus tổ chức tại một khu chợ có mái che thuộc nửa do cộng đồng gốc Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát của thành phố Nicosia.
Tâm điểm của buổi hòa nhạc là khi các nghệ sỹ của của hai cộng đồng biểu diễn chung bài hát "Come Together" (Hãy tới đây cùng nhau) của nhóm nhạc nổi tiếng The Beatles. Các nhà tổ chức hy vọng buổi hòa nhạc mang tính biểu tượng này sẽ góp phần cho thấy người dân đảo Cyprus thuộc cả hai cộng đồng gốc Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ có thể chung sống trong hòa bình.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng vòng đám phán tại Geneva trong tuần này là "một thảm họa âm ỉ chờ bùng phát" vì những chia rẽ sâu sắc giữa hai bên.
Đại diện cộng đồng gốc Hy Lạp kiên quyết yêu cầu phía người gốc Thổ Nhĩ Kỳ phải hoàn trả một phần lãnh thổ hiện nay và cho phép nhiều người gốc Hy Lạp được trở về nhà cũ nơi họ đã phải rời bỏ năm 1974.
Cộng đồng gốc Hy Lạp cũng đặt ra yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ phải rút toàn bộ binh sỹ của mình khỏi đảo Cyprus, trong khi cộng đồng người gốc Thổ Nhĩ Kỳ lại ủng hộ sự hiện diện quân sự này.
Vòng đàm phán gần đây nhất giữa hai bên vào cuối tháng 11 năm ngoái cũng đã thất bại, bất chấp những hy vọng lạc quan trước đó của cộng đồng quốc tế về một thỏa thuận tái thống nhất đảo Cyprus có thể đạt được ngay trong năm 2016.
Đảo Cyprus bị chia cắt sau cuộc đảo chính của những người Cyprus gốc Hy Lạp vào năm 1974 dẫn đến việc Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân chiếm nửa phía Bắc của hòn đảo này và hậu thuẫn thành lập "Cộng hòa miền Bắc đảo Cyprus." Tuy nhiên, đến nay cộng đồng quốc tế chỉ cộng nhận Cộng hòa Cyprus do người gốc Hy Lạp quản lý./.
