Đối với người tiêu dùng chủ chốt, có sức ảnh hưởng đến thị trường (KOC), Chủ tịch APG ECO Đặng Thùy Linh cho rằng KOC nên cung cấp về chất lượng sản phẩm một cách minh bạch và rõ ràng. Đặc biệt, trong quá trình đánh giá về sản phẩm với vai trò của KOC thì nên đánh giá một cách khách quan, xác minh thông tin về sản phẩm trước khi đánh giá.
Chia sẻ này được bà Linh đưa ra tại Tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng,” do Tạp chí Công Thương phối hợp với Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương) tổ chức trong khuôn khổ chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2025 với chủ đề "Thông tin minh bạch - Tiêu dùng trách nhiệm."
Phải cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ
Luật Bảo vệ quyền lợi người dùng năm 2023 đã quy định rất cụ thể liên quan đến trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong cung cấp thông tin cho người tiêu dùng. Cụ thể, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng, liên quan đến sản phẩm, hàng hóa, liên quan đến tổ chức, cá nhân kinh doanh, liên quan đến các đánh giá của người tiêu dùng đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và cũng như đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Đặc biệt, khi một tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng một bên thứ ba để cung cấp thông tin thì bên thứ ba cũng phải có chịu trách nhiệm liên quan đến hoạt động cung cấp thông tin này.
Theo đó, Luật Bảo vệ quyền lợi người dùng quy định, bên thứ ba có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng, hơn nữa cũng có trách nhiệm yêu cầu các tổ chức, cá nhân kinh doanh phải cung cấp thông tin, tài liệu và phương tiện để xác minh tính chính xác, đầy đủ và chân thật của thông tin đó.
Đánh giá ở góc độ này, ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam cho biết sau 3 năm hoạt động tại Việt Nam, TikTok Shop đã có hàng trăm nghìn các nhà cung cấp trên nền tảng và sử dụng một đội ngũ rất lớn những nhà sáng tạo nội dung để truyền tải, giới thiệu những sản phẩm đến với hàng chục triệu người dùng ở Việt Nam.
Theo ông Thanh, nền tảng phải tạo ra một môi trường minh bạch, rõ ràng và bảo đảm quyền lợi của tất cả các bên, từ những nhà sản xuất đến hàng triệu người hiện là những nhà sáng tạo nội dung, trong số đó có một phần nhỏ là những KOL, KOC… những người có ảnh hưởng xã hội, còn số đông chính là những nhân viên bán hàng, là những người bán hàng từ môi trường truyền thống chuyển lên trên không gian Internet; qua đó đóng vai trò trung gian giải thích về chất lượng, giá cả hàng hóa để người mua có niềm tin mua loại hàng hóa đó.
TikTok Shop đã xây dựng những bộ tiêu chí để bảo đảm các doanh nghiệp, các danh mục hàng hóa đưa lên trên nền tảng phải minh bạch, rõ ràng, có đầy đủ các giấy tờ của Nhà nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng phải cung cấp đầy đủ thông tin như đăng ký doanh nghiệp, địa chỉ,… để có thể xác nhận danh tính doanh nghiệp, đưa vào quy trình xử lý hậu quả khi có tranh chấp xảy ra.
Với những người bán hàng, với những người có ảnh hưởng ở trên nền tảng, TikTok cũng cho biết đã yêu cầu tất cả các bên tuân thủ các quy định của Nhà nước, như phải nói đúng về các sản phẩm, thông tin mà họ đưa đến khách hàng.
“Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, TikTok Shop đã từ chối tới hơn 20 triệu mặt hàng do các nhà cung cấp đưa lên nền tảng trên toàn cầu, đồng thời gỡ bỏ chức năng bán hàng của hơn 500.000 nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng. Đây đều là những con số rất lớn,” đại diện TikTok Việt Nam cho hay.
Ở góc độ doanh nghiệp, bà Đặng Thùy Linh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần APG ECO đánh giá việc bảo vệ thông tin của khách hàng, đặc biệt là thông tin cá nhân của khách hàng cũng cần phải lưu ý. Thông tin khách hàng cần được bảo vệ một cách nghiêm ngặt để không bị rỏ rỉ ra ngoài. Đó không chỉ là bảo vệ cho doanh nghiệp mà cũng là bảo vệ cho khách hàng.
Đại diện APG ECO cũng cho rằng KOC nên cung cấp về chất lượng sản phẩm một cách minh bạch và rõ ràng. Đặc biệt. trong quá trình đánh giá về sản phẩm với vai trò của KOC cũng nên đánh giá một cách khách quan, xác minh thông tin về sản phẩm trước khi đánh giá. Ngoài ra, khi hợp tác với các nhãn hàng, KOC nên minh bạch và công khai rõ ràng về việc hợp tác quảng cáo để tránh việc quảng cáo ẩn ý gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Một vấn đề quan trọng mà bà Linh đặt ra là trong quá trình KOC nhận những sản phẩm để đánh giá thì cũng lưu ý về những quy định pháp lý về quảng cáo, chỉ được phép đánh giá những sản phẩm được lưu hành tại Việt Nam, được phép kinh doanh; tránh đánh giá những sản phẩm đang bị cấm hoặc là dịch vụ đang bị cấm. KOC cũng lưu ý trong việc sản phẩm phải có đầy đủ nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Chế tài đã được siết chặt
Tại tọa đàm, ông Phan Thế Thắng, Phó trưởng Ban Bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh tài trợ cho người có ảnh hưởng để người có ảnh hưởng có thể cung cấp thông tin cho người tiêu dùng thì người có ảnh hưởng sẽ được coi như bên thứ ba cung cấp thông tin và sẽ phải thực hiện các trách nhiệm giống như một bên thứ ba cung cấp thông tin cho người tiêu dùng.
KOL sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới trong việc cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, đồng thời có trách nhiệm yêu cầu các tổ chức cá nhân kinh doanh cung cấp các thông tin, phương tiện và tài liệu để xác minh tính chính xác và đầy đủ của thông tin. Ngoài ra luật cũng quy định một trách nhiệm mới và rất quan trọng, đó là KOL phải thông báo trước cho người tiêu dùng về việc là mình được tài trợ để cung cấp thông tin cho người dùng.
Đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh, tương tự như KOL, khi tổ chức, cá nhân kinh doanh tài trợ cho KOL tiến hành cung cấp thông tin, thì nghiêm cấm các tổ chức, cá nhân kinh doanh không thông báo trước cho người tiêu dùng về việc tài trợ cho KOL, để tiến hành thực hiện việc xúc tiến thương mại, tiến hành quảng cáo, giới thiệu sản phẩm cho người tiêu dùng.
Tại Nghị định số 24/2025/NĐ-CP ngày 21/2/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, KOL không thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ thì mức xử lý vi phạm sẽ từ 20-30 triệu đồng nếu có hành vi vi phạm, tương tự mức phạt đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh có sử dụng KOL, KOC mà không thông báo việc tài trợ cho người tiêu dùng.
Nhằm tăng cường công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thời gian tới cũng như thúc đẩy sự tham gia hành động của các chủ thể có liên quan trong xã hội, hưởng ứng Ngày quyền người tiêu dùng Việt Nam năm 2025, ông Phan Thế Thắng cho biết Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ thực hiện các chương trình trọng tâm, đặc biệt tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các chỉ đạo về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng; Kế hoạch triển khai thi hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trong đó, Ủy ban sẽ tập trung vào các công tác liên quan tuyên truyền, tập huấn, phổ biến quy định pháp luật, đặc biệt các quy định mới của luật và nâng cao nhận thức, hiểu biết về kiến thức tiêu dùng của người tiêu dùng cũng như hoạt động tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp.
Cùng với đó, Ủy ban sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về thực thi pháp luật, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; rà soát thu thập thông tin dữ liệu từ cơ quan truyền thông, từ các tổ chức như tổ chức xã hội về bảo vệ người tiêu dùng, các hội bảo vệ người tiêu dùng, các doanh nghiệp, các hiệp hội và cả từ bản thân người tiêu dùng để tổng hợp, sàng lọc, đưa ra những đánh giá và lựa chọn, xử lý các vụ việc./.
Đẩy mạnh bảo vệ người tiêu dùng khi giao dịch qua thương mại điện tử
Song song với những ưu điểm trong mua bán qua các sàn thương mại, lĩnh vực này còn tồn tại trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa được mua bán và giao dịch trực tuyến.