Trong khuôn khổ Festival Lúa gạo Việt Nam lần thứ III, ngày 20/12, tại thành phố Tân An (Long An), hội thảo “Xâm nhập mặn và khô hạn ở Đồng bằng sông Cửu Long: Thực trạng - giải pháp ứng phó - bảo vệ và phát triển hạt gạo Việt Nam” đã tập trung phân tích sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp của Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là ngành hàng lúa gạo.
Cùng đó, đề ra nhiều giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu, sản xuất nông nghiệp bền vững.
Theo phó giáo sư, tiến sỹ Văn Phạm Đăng Trí, Trường Đại học Cần Thơ, tình trạng biến đổi khí hậu đang có những tác động tiêu cực đến sự phát triển của Đồng bằng sông Cửu Long.
Cụ thể, tình trạng nước biển dâng làm hạn chế diện tích sản xuất; chế độ từ các sông thay đổi dẫn đến tình trạng thiếu bùn cát, phù sa; nguy cơ xâm nhập mặn và mưa lũ ngày càng cao… Những yếu tố này gây ảnh hưởng rất lớn đến việc sản xuất nông nghiệp của người nông dân, làm giảm năng suất canh tác.
Vì vậy, cần có chiến lược thích ứng bền vững thông qua sự kết hợp của các giải pháp công trình và phi công trình; trong đó, cần tập trung phát triển toàn diện về kinh tế, xã hội, môi trường; thực hiện cải thiện sinh kế cộng đồng địa phương thông; xác định rõ các lợi ích ngắn hạn và dài hạn…
[Hơn 1.100 gian hàng tại Festival lúa gạo Việt Nam ở Long An]
Cùng quan điểm đó, phó giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Văn Sánh, Trường Đại học Cần Thơ cho biết, sản xuất nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang đóng góp rất lớn đối với ngành nông nghiệp cả nước. Cụ thể là chiếm 40% GDP ngành nông nghiệp; 50% tổng sản lượng lúa quốc gia; 90% lúa xuất khẩu…
Tuy nhiên, khu vực này đang chịu ảnh hưởng nặng nề do biến đổi khí hậu, phải đối mặt với nhiều thách thức như nguồn nước thay đổi, năng lực cạnh tranh thị trường chưa cao, việc khai thác và sử dụng tài nguyên trong sản xuất nông nghiệp chưa thực sự hiệu quả…
Để phát triển ngành hàng lúa gạo bền vững, phó giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Văn Sánh cho rằng, người nông dân, doanh nghiệp và nhà quản lý phải thực sự “thông minh” trong sản xuất, kinh doanh; trong đó, có 8 nhóm giải pháp thông minh bao gồm phân tích đầy đủ các yếu tố của thị trường.
Đồng thời, lựa chọn giống lúa phù hợp; phát triển sản phẩm và lợi thế sinh thái qua liên kết vùng, tiểu vùng; nâng cao kỷ thuật sản xuất. Ngoài ra, tổ chức lại sản xuất phù hợp; tiết kiệm nước trong sản xuất; ứng dụng công nghệ xanh, giảm khí nhà kính; lồng ghép các cơ chế, chính sách hiệu quả.
Bên cạnh đó, các nhà khoa học, doanh nghiệp cũng nêu ra nhiều giải pháp để sản xuất lúa trong điều kiện chịu ảnh hưởng nặng nề của biết đổi khí hậu như lựa chọn giống lúa phù hợp, ngắn ngày, khả năng chịu mặn tốt; sử dụng phân bón hữu cơ thay thế phân bón vô cơ; ứng dụng các quy trình công nghệ cao, công nghệ thông minh trong sản xuất; tăng liên kết chuỗi để nâng cao giá trị sản phẩm…
Theo bà Đinh Thị Phương Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Long An, các ý kiến, kiến nghị được đưa ra tại hội thảo lần này đã giúp các cơ quan quản lý nhà nước ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp để phát triển nông nghiệp bền vững.
Đặc biệt, qua đây còn giúp các doanh nghiệp, bà con nông dân xác định được hướng đi trong sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, hạn chế ảnh hưởng đến môi trường, thúc đẩy phát triển bền vững./.