Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN) Chiều 4/4, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận dự án Luật An ninh mạng.
Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, cho ý kiến là việc bảo đảm an ninh thông tin trên không gian mạng đối với doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet tại Việt Nam.
Theo Báo cáo một số vấn đề lớn về dự thảo Luật An ninh mạng, nhiều ý kiến nhất trí với quy định tại khoản 4 Điều 34 dự thảo Luật do Chính phủ trình là bắt buộc các doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, internet tại Việt Nam phải đặt cơ quan đại diện, máy chủ quản lý dữ liệu người sử dụng Việt Nam tại Việt Nam.
Tuy nhiên, một số ý kiến không nhất trí với quy định này, vì cho rằng khó bảo đảm tính khả thi, không đúng với thực tiễn, gia tăng chi phí của doanh nghiệp nước ngoài, gây khó khăn cho các hoạt động tiếp cận thông tin và trái với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên... nên đề nghị nghiên cứu phương pháp quản lý khác cho phù hợp.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cho biết nội dung này còn nhiều ý kiến khác nhau, một số vị đại sứ nước ngoài tại Việt Nam và một số tổ chức có ý kiến góp ý. Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã phối hợp với Ủy ban Đối ngoại tổ chức hội nghị để tọa đàm, trao đổi với các vị đại sứ, làm rõ các kiến nghị có liên quan.
Trên cơ sở nghiên cứu các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, tham khảo các quy định tương tự của pháp luật một số quốc gia là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và cân nhắc trên nhiều mặt, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề xuất phương án chỉnh lý.
Cụ thể, về yêu cầu đặt máy chủ quản lý dữ liệu trên lãnh thổ Việt Nam, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị không quy định nội dung này trong dự thảo Luật để bảo đảm tính khả thi và thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.
Về yêu cầu đặt cơ quan đại diện và lưu trữ dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị giữ lại nội dung này trong dự thảo Luật, nhưng có giới hạn về chủ thể (doanh nghiệp) và dữ liệu lưu trữ tại Việt Nam.
Việc quy định như vậy sẽ đáp ứng được yêu cầu bảo vệ chủ quyền quốc gia đối với dữ liệu điện tử và xử lý các tình huống, hành vi trên không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; gắn nghĩa vụ, trách nhiệm của các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong việc phối hợp cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ điều tra, xác minh, xử lý vi phạm liên quan đến người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; bảo đảm tính khả thi khi phối hợp ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin chống Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật của Việt Nam; ngăn chặn có hiệu quả hoạt động chống phá của các đối tượng phản động, gián điệp trong và ngoài nước sử dụng không gian mạng.
Việc quy định như vậy phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, phù hợp với Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam đồng thời, đáp ứng yêu cầu của tình hình thực tiễn hiện nay.
Theo thống kê của Bộ Công an, tính đến tháng 1/2018, Google đã thuê 1.781 máy chủ, Facebook đã thuê 441 máy chủ của các doanh nghiệp Việt Nam để lưu trữ dữ liệu.
Ngoài ra, quy định này cũng tạo hành lang pháp lý cho các bộ, ngành chức năng quản lý chặt chẽ hoạt động của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới khi kinh doanh vào Việt Nam; đảm bảo chủ quyền thanh toán, chống thất thu thuế đối với các doanh nghiệp này; đồng thời, xóa bỏ sự bất bình đẳng trong hoạt động kinh doanh giữa các doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước.
Cho ý kiến về nội dung bảo đảm an ninh thông tin trên không gian mạng, đại biểu Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) ủng hộ quan điểm doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet tại Việt Nam phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam và lưu trữ tại Việt Nam đối với thông tin cá nhân người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam, các dữ liệu quan trọng khác được thu thập, tạo ra từ hoạt động khai thác cơ sở hạ tầng không gian mạng quốc gia của Việt Nam theo quy định của Chính phủ.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thanh Xuân vẫn băn khoăn về việc công nghệ điện toán đám mây hoạt động trên quy mô toàn cầu thì quy định chỉ lưu trữ đối với thông tin cá nhân người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam tính khả thi ra sao. Quy định này có đi ngược thông lệ quốc tế khi Internet là thông tin mạng mang tính toàn cầu hay không.
Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) cho rằng quy định bắt buộc doanh nghiệp nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, internet tại Việt Nam phải đặt cơ quan đại diện, máy chủ quản lý dữ liệu người sử dụng tại Việt Nam (khoản 4 điều 34) khó khả thi.
[Xác lập hệ thống thông tin quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia]
Theo đại biểu Đinh Duy Vượt, hiện nay, máy chủ mà những người sử dụng thường xuyên Google, Facebook, YouTube... đều đặt tại nước ngoài. Bên cạnh đó, với công nghệ phát triển hiện nay, máy chủ không phải là máy cụ thể mà theo thuật toán đám mây, máy chủ là máy ảo cho phép người sử dụng truy cập dịch vụ công nghệ từ nhà cung cấp nào đó. Do đó, không thể quy định máy chủ đặt tại Việt Nam. Từ thực tiễn máy chủ ảo thì yêu cầu đặt văn phòng đại diện, cơ quan đại diện cũng cần xem xét tính khả thi.
Đại biểu Đinh Duy Vượt tán thành với quy định lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam đối với thông tin cá nhân người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam. Việc này giúp các cơ quan quản lý nghiên cứu, nắm chắc thông tin; gỡ bỏ nội dung xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Một vấn đề cũng được nhiều đại biểu Quốc hội chuyên trách nêu ra là lo ngại của doanh nghiệp trong ngành công nghệ viễn thông và nội dung số. Bởi lẽ, dự thảo Luật có nhiều nội dung ràng buộc dẫn đến giảm lợi ích của doanh nghiệp khiến doanh nghiệp ngại đầu tư, phát triển công nghệ dịch vụ, đồng thời ảnh hưởng đến quyền riêng tư và tự do của công dân.
Vì vậy, có ý kiến đại biểu đề nghị, Ban soạn thảo cần nghiên cứu các quy định trong dự thảo Luật để hài hòa giữa bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền con người đã được quy định trong Hiến pháp. Đặc biệt, khuyến khích được các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ đầu tư, phát triển.
Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh dự thảo Luật An ninh mạng là dự án khó, phức tạp, nhiều vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Các ý kiến phát biểu cho thấy một số nội dung của dự thảo Luật cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện, đảm bảo tính khả thi. Các biện pháp bảo vệ an ninh mạng vừa phải chặt chẽ, thống nhất nhưng không ảnh hưởng đến quyền công dân, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho biết sau phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra phối hợp với các cơ quan hữu quan làm rõ các nội dung liên quan, sau đó, nghiên cứu, tiếp thu, gửi xin ý kiến các đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình dự án luật tại Kỳ họp thứ 5 sắp tới./.
