Khôi phục phát triển rừng kết hợp bảo tồn giống loài chó Phú Quốc là một trong 16 dự án cho thuê môi trường rừng hiện nay ở huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
Quy mô dự án diện tích 4,8ha không những đang phát huy hiệu quả tích cực, góp phần phát triển du lịch xanh Phú Quốc mà còn trở thành mô hình nổi trội về bảo vệ môi trường, hấp dẫn du khách tham quan khi đến đảo ngọc, đặc biệt là giới khoa học lĩnh vực môi trường trong nước và thế giới.
Chủ nhân dự án phát triển rừng kết hợp bảo tồn giống loài chó Phú Quốc là Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên bảo tồn chó xoáy Phú Quốc Thanh Nga, tọa lạc Tiểu khu 77, Ban quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc thuộc địa bàn ấp Suối Mây, xã Dương Tơ, huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.
Ông Lê Quốc Tuấn, chủ nhân công ty này, cho hay mục đích của dự án nhằm khôi phục, phát triển, làm giàu tài nguyên rừng và bảo tồn giống loài chó xoáy Phú Quốc bản địa, góp phần phát triển du lịch xanh trên đảo Phú Quốc, tạo thêm sản phẩm du lịch đặc trưng, đặc thù của địa phương phục vụ du khách trong nước và thế giới.
Đi dưới bóng râm tán rừng với nhiều loài cây quý, đắm mình vào một không gian xanh mát mẻ, bầu không khí trong lành, ông Lê Văn Tuấn cho biết “nghề nuôi chó Phú Quốc” lắm nỗi thăng trầm, buồn vui lẫn lộn, thất bại và thành công như một cặp bài trùng. Năm 1999 của thế kỷ trước, ông Tuấn ra đảo Phú Quốc mua đất sinh cơ lập nghiệp và nuôi chó Phú Quốc để giữ nhà.
Ấn tượng đặc biệt của loài chó bản địa này là trên lưng có dãy xoáy dài, tinh khôn và vóc dáng rất đẹp mắt. Giai đoạn đầu 3 năm (2001-2003), ông Tuấn vay mượn, gom góp vốn liếng gây nuôi đàn chó Phú Quốc hơn 100 con nhưng chúng mắc bệnh rồi chết sạch. Căn nhà đang ở đem thế chấp ngân hàng vay vốn đầu tư nuôi chó bị niêm phong do quá hạn, không còn khả năng trả nợ. Kinh tế gia đình kiệt quệ và công việc làm ăn của ông Tuấn gần như phá sản hoàn toàn.
“Thất bại, tôi bỏ nuôi chó, tính chuyện làm ăn khác, khôi phục kinh tế gia đình, nhưng trong tâm trí, suy nghĩ cứ vấn vương với nghề nuôi chó như duyên số khó lòng dứt bỏ được mà mãi đến bây giờ anh em, bạn bè, đồng nghiệp vẫn thường gọi biệt hiệu “Tuấn chó.”
Vậy là giữa năm 2005, tôi quyết định phục hồi lại nghề nuôi chó xoáy Phú Quốc trong sự bất đồng, phản đối của vợ con và can ngăn của bạn bè, anh em vì sợ tiếp tục thất bại thì khó cứu vãn” - ông Tuấn bộc bạch.
Để tránh thất bại, đạt hiệu quả và phát triển bền vững trong điều kiện tài chính eo hẹp, ông Tuấn gây nuôi đàn chó theo phương thức “lấy chó nuôi chó” kết hợp học hỏi cư dân trên đảo cách chăm sóc, phòng ngừa và chữa trị bệnh, nhất là những người dân có kinh nghiệm nuôi chó lâu năm.
Quá trình gây nuôi, ông Tuấn phát hiện loài chó xoáy Phú Quốc có những khả năng đặc biệt trong bản năng sinh tồn của nó so với những giống chó bình thường khác như: Săn bắt mồi, lội suối, leo cây, chạy trên những tảng đá, luồn lách qua những đường hẹp, chui hang, đào bới, bơi lội...
Ông Tuấn cho biết: “Nhận thấy những đặc tính, kỹ năng khác lạ, khéo léo, tinh khôn của loài chó Phú Quốc, tôi suy nghĩ phải tập luyện các kỹ năng đó của nó trở nên thành thục, điệu nghệ hơn để chúng có thể biểu diễn phục vụ người xem. Ý tưởng xây dựng trường đua chó địa hình xuất phát từ đó và đến nay đã thành công. Đây là trường đua chó địa hình có một không hai trên cả nước, duy nhất chỉ ở Phú Quốc.”
Ông Tuấn cùng các cộng sự ngày đêm tìm hiểu, ghi chép cẩn thận tất cả những kỹ năng, bản năng sinh tồn của loài chó Phú Quốc kết hợp tìm đọc các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, cách tập luyện, phát huy những khả năng vốn có của loài chó, qua đó hình thành nên trường đua chó với 12 điều kiện địa hình mà chúng thường xuyên tiếp xúc trong môi trường rừng núi trên đảo Phú Quốc.
Anh Nguyễn Chung, cán bộ kỹ thuật Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên bảo tồn chó xoáy Phú Quốc Thanh Nga, cho biết Trung tâm bảo tồn chó xoáy Phú Quốc đang phát triển đàn chó hơn 300 con, trong đó 40 con được tập luyện tham gia vào những trò biểu diễn như đua địa hình, xếp chữ, nhặt rác, chinh phục độ cao…
Loài chó xoáy Phú Quốc có đặc điểm trên lưng có dãy xoáy tự nhiên, ngực nở, eo thon, lông sát, tai đứng, đuôi tóp. Đặc biệt, bàn chân chó xoáy Phú Quốc có màng như màng chân vịt giúp chúng chạy nhanh, vượt giỏi, bơi lội, đào bới, luồn lách…
Sản phẩm du lịch đua địa hình chó xoáy Phú Quốc có sức hấp dẫn, ấn tượng, thu hút du khách tham quan, giải trí khi đến đảo ngọc Phú Quốc. Trường đua địa hình gồm 4 đường đua với tổng chiều dài 365 m, bố trí 12 địa hình. Mỗi ngày tổ chức 4 đợt đua, buổi sáng 2 đợt và buổi chiều 2 đợt, với 2 lượt đua/đợt, thu hút hàng trăm lượt khách du lịch đến tham quan, giải trí.
Ghi nhận tại trường đua này, bắt đầu cuộc đua, các vận động viên “khuyển” xuất phát trên độ cao 0,9 m lao xuống, tiếp đất gọn gàng và chạy một đoạn tiếp tục vượt qua độ cao 1,2 m; vào địa hình bới đất tìm đường, các chú chó khéo léo lách qua gốc cây ngã, phóng lên nhịp cầu tre, vượt qua những ghềnh đá mấp mô, gốc cây cổ thụ, chui xuống đường hầm rất ngoạn mục, đẹp mắt.
Tiếp tục trên đường đua tốc độ không chướng ngại vật, các “chú khuyển” tăng tốc mạnh mẽ để vào đường đua cuối cùng với địa hình vách đá, đường gạch, đường ván và bơi trên hồ nước trước khi về đích, kết thúc cuộc đua trong sự cổ vũ, hò reo, tán thưởng của khách du lịch.
Anh Vũ Thanh Phong, khách du lịch đến từ thành phố Hải Phòng, sau khi xem xong đua chó địa hình vui vẻ nói: “Rất lạ mắt, ngộ nghĩnh, thú vị… Đi du lịch rất nhiều nơi trong nước cũng như ở nước ngoài, tôi chưa thấy nơi nào có sản phẩm du lịch đua chó địa hình độc đáo, bắt mắt như ở đảo Phú Quốc này.”
Hiện nay, ngoài việc phục vụ du khách đến tham quan, công tác nghiên cứu khoa học, bảo tồn chó xoáy Phú Quốc được Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên bảo tồn chó xoáy Phú Quốc Thanh Nga tích cực triển khai thực hiện.
Cùng với đó, Công ty trách nhiệm hữu hạn Một thành viên bảo tồn chó xoáy Phú Quốc Thanh Nga đầu tư khôi phục, chăm sóc, bảo vệ làm giàu thêm tài nguyên rừng. Công tác lâm sinh, phòng chống cháy rừng mùa khô thực hiện chu đáo, đảm bảo an toàn.
Ông Tuấn chia sẻ: “Rừng là mạch sống của con người, hãy chung tay bảo vệ môi trường rừng luôn xanh, tài nguyên rừng thêm phong phú, dồi dào là thông điệp gửi đến người dân trên đảo và khách du lịch khi đến tham quan dự án phát triển rừng kết hợp bảo tồn giống loài chó Phú Quốc của chúng tôi”./.