Nhà và tài sản của người dân bản Sa Ná tan hoang sau lũ dữ. (Ảnh: Trịnh Duy Hưng/TTXVN) Ngày 20/8, tại Thanh Hóa, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai đã tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm công tác ứng phó mưa lũ do hoàn lưu bão số 3 và giải pháp khắc phục hậu quả, tái thiết sau thiên tai tại khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa.
Theo thống kê của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, từ năm 2018 đến nay, khu vực miền núi Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã có 20 trận lũ quét, sạt lở đất làm 109 người chết và mất tích, thiệt hại 20.300 tỷ đồng.
Đặc biệt đầu tháng 8/2019, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, bão số 3 đã khiến 16 người chết và mất tích; ước tính thiệt hại 914 tỷ đồng.
Riêng bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn có 10 người chết và mất tích; 35 nhà sập hoàn toàn; hai điểm trường và một nhà văn hóa bị trôi.
Qua thực tế tìm hiểu và đánh giá thực địa bản Sa Ná, đoàn công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai nhận thấy bản Sa Ná có 2,4km suối Son. Con suối này có những điểm thắt dễ tạo ra bọng nước gây ra lũ quét. Việc sinh sống dọc suối Sơn rất nguy hiểm.
Thực tế ngày 3/8, lũ quét xảy ra là do suối Son có một vị trí lòng suối hẹp (khoảng 4 mét), khi mưa lớn, lượng gỗ và đá trôi về nhiều, gây nghẽn dòng suối, tạo thành đập tạm.
Nước dâng lên quá cao khiến đập tạm bị vỡ, tạo nên một đợt sóng lũ, tốc độ lớn kèm theo cây to, đá, chảy về hạ lưu cuốn trôi hơn 30 ngôi nhà dân. Đây là nguyên nhân chính gây nên thiệt hại nặng nề về người và tài sản cho bản Sa Ná.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đình Xứng nhấn mạnh Hội nghị giúp lực lượng chức năng, chính quyền địa phương rút kinh nghiệm trong công tác phòng chống lũ quét, sạt lở đất.
Các ngành chức năng của tỉnh rút ra những kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước về thiên tai, các phương án sơ tán dân, kiểm tra, xử lý khu vực có nguy cơ sạt lở đất; tuyên truyền cho người dân kỹ năng phòng chống lũ quét, sạt lở đất để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản.
Ông Trần Quang Hoài - Phó trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Phòng chống thiên biểu dương tỉnh Thanh Hóa đã khẩn trương, tích cực trong công tác phòng chống thiên tai, qua đó hạn chế thiệt hại về người và tài sản cho người dân.
Ông Trần Quang Hoài đề nghị tỉnh Thanh Hóa phải triển khai quyết liệt, chỉ đạo các huyện rà soát các nơi có nguy cơ xảy ra sạt lở, lũ ống, lũ quét để sơ tán người dân đến nơi an toàn; hướng dẫn cho người dân chủ động phòng ngừa thảm họa thiên tai.
[Video] Thanh Hóa: Bản Na Sá tang thương sau trận lũ dữ
Các địa phương cần xây dựng lực lượng xung kích phòng chống thiên tai hoạt động hiệu quả, thiết thực. Những hộ dân sống phía đầu nguồn sông, suối cần trang bị kèn, trống, tù và để khi xảy ra sự cố sẽ báo động cho các hộ phía dưới kịp thời chạy lũ.
Cơ quan chức năng cắm biển, kiểm tra các khu vực có nguy cơ có thể tạo ra các bọc nước gây ra lũ ống, lũ quét.
Theo Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, qua khảo sát, hầu hết các địa phương khu vực miền núi Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ chưa rà soát đánh giá khu dân cư đảm bảo an toàn với lũ quét, sạt lở đất; kế hoạch, phương án ứng phó lũ quét, sạt lở đất chưa cụ thể, chưa sát với thực tiễn và chưa được triển khai đồng bộ xuống cơ sở. Vật tư, trang thiết bị còn hạn chế (áo phao, các thiết bị tối thiểu để ứng cứu còn chưa đầy đủ).
Hội nghị đã đưa ra những giải pháp phòng chống lũ quét, sạt lở đất, hạn chế rủi ro như lắp đặt ngay trạm đo mưa và thiết bị cảnh báo tại những khu vực có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất.
Chính quyền địa phương và dân bản phải kiểm tra, khơi thông ngay các khu vực có nguy cơ nghẽn dòng; cắm biển cảnh báo những khu vực nguy hiểm... Những hộ khu vực đầu nguồn sông, suối cần trang bị những thiết bị truyền thông (loa cầm tay, cồng, chiêng…) để khi xảy ra thiên tai các hộ này kịp thời báo động để các hộ khu vực phía dưới kịp chạy lũ.
Chính quyền địa phương cần rà soát, đánh giá nơi ở, địa điểm sơ tán và có phương án sơ tán đảm bảo an toàn cho người dân. Khi xảy ra lũ quét, sạt lở đất, địa phương phải có phương án tiếp cận các khu vực bị chia cắt cô lập, đồng thời có phương án đảm bảo thông tin liên lạc trong mọi tình huống.
Sáng 20/8, Đoàn công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai đã đi thực tế tại bản Sa Ná để kiểm tra công tác ứng phó với sự cố lũ quét, sạt lở đất./.
