Chế biến tôm xuất khẩu tại Hậu Giang. (Ảnh: Huy Hùng/TTXVN) Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Australia vừa ra thông báo ngày 6/2 về việc nới lỏng lệnh cấm nhập khẩu tôm và sản phẩm từ tôm chưa luộc chín hoặc nấu chín.
Theo thông báo này, các sản phẩm được dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu gồm các loại tôm khô và thực phẩm bảo quản lâu dài - tức sản phẩm được cất giữ trong thùng, ngăn, tủ lạnh để sử dụng lâu dài; mồi ăn sử dụng trong ngành thủy sản đã được chiếu xạ, thức ăn cho vật nuôi được chế biến từ thủy sản và thức ăn dùng trong nuôi trồng thủy sản.
Các loại tôm chưa luộc chín hoặc nấu chín được khai thác từ Vùng đặc quyền kinh tế của Australia cũng được liệt kê vào danh sách (theo Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển 1982), nhưng không bao gồm tôm từ vùng này đã được xuất khẩu và được nhập khẩu trở lại Australia sau khi đã được chế biến. Cùng đó, các sản phẩm nêu trên được dỡ bỏ lệnh cấm là do Bộ nghiệp và Tài nguyên Australia cho rằng nguy cơ lây lan virus đốm trắng từ các sản phẩm này là thấp hoặc không có nguy cơ gây nên lây lan.
Cũng theo Thương vụ Việt Nam tại Australia, lệnh cấm nhập khẩu tôm xanh được đưa ra sau khi bùng phát dịch đốm trắng tại các trang trại nuôi tôm phía Đông Nam bang Queensland vào tháng 12/2016. Những người nông dân đã đổ lỗi cho các sản phẩm nhập khẩu chính là nguồn gốc của sự lây lan bệnh dịch này, tuy nhiên chính quyền vẫn chưa xác định được điều đó có đúng hay không. Lệnh cấm có hiệu lực thi hành từ ngày 9/1/2017.
Theo lệnh cấm, tất cả các lô hàng tôm nhập khẩu mới sẽ bị đình chỉ (rời cảng ở nước ngoài vào hoặc sau ngày 9/1/2017) khi đến Australia sẽ bị yêu cầu phải xuất khẩu hoặc tiêu hủy. Bên cạnh đó, sản phẩm tôm nhập khẩu quá cảng sang Australia cũng bị một chế độ kiểm tra và thử nghiệm ngặt nghèo.
Một nhà nhập khẩu thủy sản từ thành phố Sydney (Australia) cho biết, mỗi năm công ty nhập khẩu 800 tấn tôm nguyên con từ Thái Lan. Do đó, lệnh cấm này sẽ gây thiệt hại 1 triệu USD doanh thu mỗi tháng và công ty đã phải tăng giá bán trong vòng một tuần sau khi lệnh cấm được ban hành. Hiện tại, giá bán lẻ đang là 22 USD/kg và nó có thể lên tới hơn 30 USD/kg khi nguồn cung giảm.
Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản đang gặp khó khăn vì lệnh cấm này. Tiêu biểu là hai doanh nghiệp xuất nhập khẩu thủy sản đóng trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Có doanh nghiệp đã ký hợp đồng trước đó và đang trên đường vận chuyển hàng tới Australia đã bị trả về. Thiệt hại mà các doanh nghiệp này phải chịu có thể lên tới vài triệu USD.
Theo thống kê, hai doanh nghiệp chịu ảnh hưởng này mỗi tháng xuất khẩu sang thị trường Australia khoảng 100-150 tấn hàng hóa. Vì thế, việc ngừng ký kết hợp đồng cũng như các hợp đồng đã ký bị trả về đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Riêng các lô hàng bị trả về, mỗi doanh nghiệp thiệt hại khoảng 1,6-1,8 triệu USD. Do vậy, các doanh nghiệp đang kiến nghị các cơ quan chức năng có biện pháp tháo gỡ khó khăn./.
