Trong cuộc trả lời phỏng vấn bí mật với kênh Fox News của Mỹ được phát ngày 18/9, Tổng thống Bashar al-Assad đã lên tiếng kêu gọi Tổng thống Mỹ Barack Obama đừng đe dọa Syria với sự can thiệp quân sự. Đồng thời, ông Assad cũng nói với người đồng cấp Mỹ rằng “hãy lắng nghe tâm tư của nhân dân nước mình.” Trong cuộc phỏng vấn này, ông Assad cũng đã cam kết sẽ giao nộp các vũ khí hóa học của Syria, nhưng cảnh báo sẽ cần ít nhất một năm để thực hiện việc đó và chi phí có thể lên tới một1 tỉ USD. Ông Assad khẳng định Syria không phải đang ở trong một cuộc nội chiến mà là nạn nhân của sự xâm nhập từ bên ngoài của các tay súng Al-Qaeda được những thế lực ngoại quốc ủng hộ. Ông Assad xuất hiện trong bối cảnh các phái đoàn ngoại giao ở Liên Hợp Quốc đang tranh luận về một dự thảo nghị quyết triển khai kế hoạch Nga-Mỹ nhằm tiêu hủy các vũ khí hóa học của Syria. Ông khẳng định các lực lượng chính phủ không đứng đằng sau vụ tấn công hơi độc ngày 21/8 ở các khu ngoại ô Damascus đã khiến hàng trăm dân thường thiệt mạng, nhưng nói dẫu thế nào ông cũng sẽ trao lại các vũ khí hóa học. Đây là cuộc phỏng vấn thứ hai của ông Assad trong tháng này với truyền hình Mỹ, và là một trong hàng loạt các cuộc gặp những nhà báo phương Tây để phản bác áp lực chính trị đang gia tăng từ những nước này với ông. Sau vụ phóng các tên lửa mang khí độc sarin vào tháng trước, mà các nước phương Tây cáo buộc chính quyền Syria thực hiện, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kêu gọi tấn công phủ đầu do Mỹ dẫn dắt. Nhưng trong bối cảnh các nghị sĩ Mỹ và dư luận phương Tây không mặn mà với một cuộc phiêu lưu quân sự nữa ở Trung Đông, đồng minh Nga của Syria đã nắm lấy cơ hội đề xuất một giải pháp ngoại giao. Được Tổng thống Nga Vladimir Putin phúc đẩy, Nhà Trắng đã nhất trí tạm không bàn tới việc tấn công trong khi Nga và cộng đồng quốc tế, với sự chấp thuận của ông Assad, thiết lập các kế hoạch giải giáp. Ông Assad đã cam kết hợp tác, nhưng khẳng định không làm điều đó vì các mối đe dọa từ Mỹ. “Tôi cho rằng việc này sẽ rất phức tạp về mặt kỹ thuật, và cần rất nhiều tiền, khoảng 1 tỉ USD”, ông nói với Fox. “Nên cũng khó nói, bạn phải hỏi các chuyên gia họ có ý gì khi đòi hỏi việc thực hiện nhanh chóng. Việc này cần một lộ trình nhất định, cần một năm, có thể là nhiều hơn”. Khi được hỏi tại sao ông lại sử dụng vũ lực đàn áp các cuộc biểu tình dẫn tới cuộc chiến hai năm rưỡi qua đã khiến 110.000 người thiệt mạng, ông Assad khẳng định Syria là nạn nhân của chủ nghĩa khủng bố. “Những gì đang diễn ra không phải là nội chiến, mà là một cuộc chiến tranh, một cuộc chiến tranh kiểu mới”, ông nói, cáo buộc các lính biệt kích Hồi giáo từ hơn 80 nước đã tham gia cuộc xung đột. “Chúng tôi biết chúng tôi phải đối mặt với hàng chục nghìn phần tử cực đoan… chúng tôi là những người ở thực địa, chúng tôi biết điều đó. Tôi có thể nói với quý vị là… 80% tới 90% những kẻ khủng bố ở đó là người của Al-Qaeda và các chi nhánh”. Các chuyên gia cho rằng khoảng 30.000 trong 100.000 quân nổi dậy là những phần tử Hồi giáo cực đoan. Ông Assad thừa nhận các cuộc biểu tình ban đầu không có người Hồi giáo cực đoan, nhưng nói từ cuối năm 2012, những thành phần này đã chiếm đa số trong phe nổi dậy. Ông nói “hàng chục nghìn người Syria” và 15.000 binh sĩ chính quyền đã thiệt mạng “chủ yếu vì các vụ tấn công khủng bố, ám sát và đánh bom liều chết”.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad trả lời phỏng vấn kênh Fox News (Nguồn: AFP/TTXVN)
Trong khi ông Assad trả lời phỏng vấn, các hoạt động ngoại giao vẫn diễn ra nhộn nhịp. Các nước phương tây hy vọng thông qua một nghị quyết về Syria ở Hội đồng bảo an vào cuối tuần này nếu Nga đồng ý. Các phái đoàn Nga, Mỹ, Pháp, Anh và Trung Quốc đã tiến hành thương thuyết hai tiếng đồng hồ ở trụ sở Liên Hiệp Quốc, nhưng chưa đạt được thỏa thuận nào. Thứ Bảy này sẽ là hạn chót cho ông Assad để cung cấp danh sách các cơ sở và thiết bị vũ khí hóa học của Syria, theo thời hạn do Nga và Mỹ công bố. Ông Assad nói trong cuộc phỏng vấn rằng danh sách sẽ được gửi đi “trong ngày mai”, và Moskva nói họ đã nhận được sự bảo đảm rằng ông Assad sẽ hợp tác./.
Trần Trọng (Vietnam+)
