Thủ tướng Anh Rishi Sunak. (Ảnh: AFP/TTXVN) Báo Financial Times ngày 3/3 đưa tin Thủ tướng Anh Rishi Sunak vẫn do dự trong việc đưa nước này tham gia trở lại chương trình khoa học Horizon trị giá 95,5 tỷ euro (tương đương 101,3 tỷ USD) của Liên minh châu Âu (EU), bất chấp bước đột phá gần đây trong quan hệ giữa hai bên với việc đạt thỏa thuận mới thay thế Nghị định thư Bắc Ireland.
Báo trên dẫn lời các quan chức cấp cao của Anh cho biết Thủ tướng Sunak “hoài nghi” về giá trị của chương trình nghiên cứu khoa học quy mô lớn nhất thế giới với khoản đóng góp chi phí của Anh và đang cân nhắc một số lựa chọn khác, bao gồm một “kế hoạch B” của nước này.
Theo dự kiến ban đầu, Anh sẽ đóng góp 15 tỷ bảng (tương đương 18 tỷ USD) cho toàn bộ chương trình Horizon kéo dài 7 năm, nhưng đến nay, hai bên vẫn chưa thể thống nhất về khoản đóng góp nói trên do những tranh chấp liên quan Nghị định thư Bắc Ireland.
Sự do dự của ông Sunak xuất hiện bất chấp lời kêu gọi của các nhà khoa học Anh về việc quay trở lại Horizon, nơi mà nhiều người coi là quan trọng đối với nghiên cứu, đầu tư và sẽ biến đất nước này thành một “siêu cường khoa học.”
[Thủ tướng Anh Rishi Sunak cam kết giải quyết 5 vấn đề đối nội cấp bách]
Ngày 2/3, 18 cơ quan nghiên cứu bao gồm Hiệp hội Hóa học Hoàng gia, Nhóm các trường đại học nghiên cứu chuyên sâu Wellcome và Russell (gồm các trường đại học hàng đầu của Vương quốc Anh) đã đưa ra kêu gọi Chính phủ Anh và EU “nhanh chóng vượt qua ranh giới để chấm dứt tình trạng bế tắc tai hại” và đưa nước Anh trở lại Horizon.
Ngoài ra, một số nguồn tin khác cho biết ông Sunak đang nghiên cứu cẩn thận “kế hoạch B” trị giá 6 tỷ bảng, do Bộ trưởng Khoa học George Freeman soạn thảo để Anh phát triển một kế hoạch hợp tác khoa học toàn cầu.
Trước đó, ngày 1/3, khi được nghị sĩ đảng Bảo thủ Philip Dunne hỏi rằng liệu ông có bắt đầu đàm phán để tái gia nhập Horizon hay không, Thủ tướng Sunak đã từ chối trả lời trực tiếp câu hỏi mà chỉ khẳng định rằng Anh sẽ tiếp tục hợp tác với EU trong nhiều lĩnh vực, trong đó có nghiên cứu khoa học.
EU đã đình chỉ việc tham gia của các nhà khoa học Anh trong chương trình Horizon vào năm ngoái, do tranh cãi về thương mại liên quan Nghị định thư Bắc Ireland và nguy cơ Anh sẽ đàm phán lại thỏa thuận rút khỏi EU.
Sau khi hai bên đồng ý một thỏa thuận mới về thương mại Bắc Ireland, được gọi là thỏa thuận khung Windsor, dư luận cho rằng Anh sẽ sớm tham gia trở lại chương trình Horizon./.
