Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Maros Sefcovic (trái) trong cuộc gặp với Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh David Frost, thảo luận về thoả thuận hậu Brexit tại London (Anh), ngày 9/6/2021. (Ảnh: AFP/TTXVN) Ngày 8/5, Phó Thủ tướng Anh Dominic Raab cảnh báo sự ổn định chính trị của Bắc Ireland bị đe dọa cho tới khi giải quyết ổn thỏa các vấn đề liên quan Nghị định thư về thương mại hậu Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu) giữa vùng lãnh thổ này và phần còn lại của Vương Quốc Anh.
Phát biểu trên được ông Raab đưa ra trên Sky News ngày 8/5. Ông Raab cho biết hiện các nhà đàm phán của Anh và Liên minh châu Âu (EU) đang tập trung vào hai yếu tố trên, đưa các bên xích lại gần nhau, ổn định, đồng thời cũng giải quyết những vấn đề liên quan tới Nghị định thư Bắc Ireland.
Trong cuộc bầu cử Hội đồng lập pháp Bắc Ireland hôm 5/5 vừa qua, đảng Sinn Fein, tiền thân là cánh chính trị của tổ chức Quân đội Cộng hòa Ireland (IRA), lần đầu tiên giành được nhiều ghế nhất - với 27 ghế trong 88 ghế được bầu.
Trong khi đó, đảng Hợp nhất Dân chủ (DUP) vốn nắm quyền tại Bắc Ireland trong nhiều thập kỷ chỉ giành được 24 ghế. Sự ủng hộ DUP sụt giảm một phần do vai trò trong các cuộc đàm phán hậu Brexit giữa London và Brussels dẫn đến các rào cản thương mại giữa Bắc Ireland và phần còn lại của Vương quốc Anh.
[Anh hối thúc EU tìm giải pháp cho vấn đề thương mại với Bắc Ireland]
Đảng Sinn Fein có quan điểm ủng hộ Bắc Ireland rời Vương quốc Anh, sáp nhập với Cộng hòa Ireland. Với tư cách là đảng lớn nhất trong Hội đồng lập pháp, Sinn Fein có quyền chọn ra một ứng cử viên cho vị trí bộ trưởng đầu tiên trong cơ quan điều hành chia sẻ quyền lực của Bắc Ireland, được thiết lập theo Thỏa thuận Belfast/Ngày thứ Sáu tốt lành nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài khoảng ba thập niên ở vùng lãnh thổ này.
Tuy nhiên, DUP ngày 6/5 tuyên bố sẽ không tham gia cơ quan điều hành cho tới khi có sự đột phá về các quy tắc thương mại. Mỹ ngày 7/5 cũng đã hối thúc các nhà lãnh đạo vùng lãnh thổ Bắc Ireland thuộc Anh chia sẻ quyền lực phù hợp với thỏa thuận "Ngày thứ Sáu tốt lành."
Nghị định thư Bắc Ireland là một phần của thỏa thuận Brexit giữa Anh và EU, có hiệu lực vào tháng 1/2021, nhằm tránh việc thiết lập đường biên giới cứng giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland.
Theo nghị định thư này, tất cả hàng hóa và sản phẩm có nguồn gốc động vật từ các vùng lãnh thổ khác của Anh vào Bắc Ireland phải được kiểm tra để đảm bảo những sản phẩm này đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh thực phẩm của EU.
Anh cho rằng không thể thực hiện nghị định thư này vì gây ra sự chậm trễ và gián đoạn đối với hàng hóa vận chuyển giữa Vương quốc Anh và Bắc Ireland./.
