Lãnh đạo ADB công bố Báo cáo Cập nhật Triển vọng phát triển châu Á. (Nguồn: ADB) Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được kỳ vọng nâng lên trong những tháng cuối năm nhờ sự gia tăng hơn nữa vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng trong nước, sự hồi phục mạnh mẽ hơn của nông nghiệp và việc đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn chi tiêu đầu tư cơ bản cho các chương trình cơ sở hạ tầng quốc gia.
Đây là thông tin trong Báo cáo Cập nhật Triển vọng phát triển châu Á (ADOU) 2017 do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố sáng 26/9, tại Hà Nội.
Phát biểu tại họp báo công bố Báo cáo, ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng: “Bất chấp sự sụt giảm sản lượng khai khoáng và dầu thô, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt kết quả khả quan, được thúc đẩy bởi hai động lực là sản xuất định hướng xuất khẩu và tăng tiêu dùng nội địa. Công nghiệp chế biến, chế tạo đã tăng trưởng 10,5% trong nửa đầu năm do các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài đẩy mạnh sản xuất, trong khi khu vực dịch vụ tiếp tục tăng trưởng nhờ sự gia tăng hoạt động bán lẻ, mở rộng cho vay của ngân hàng, cũng như mức tăng 30% khách du lịch tới Việt Nam.”
Theo báo cáo, lạm phát dự báo sẽ tiếp tục xu hướng tăng đã xuất hiện trong những tháng gần đây, được tiếp nhiệt bởi động thái giảm lãi suất, cầu trong nước mạnh và tăng trưởng GDP tốt. Kế hoạch tăng giá và phí dịch vụ giáo dục và y tế sẽ gia tăng áp lực lạm phát, bên cạnh thông báo mới đây về việc tăng lương tối thiểu 6,5% sẽ có hiệu lực vào năm 2018, sau khi đã tăng 7,0% trong năm 2017. Trong cả năm 2017, lạm phát trung bình dự kiến đạt 4,5%, tiếp tục tăng lên 5,5% trong năm 2018, đều cao hơn một điểm phần trăm so với dự báo chúng tôi đưa ra vào tháng Tư.
Tuy nhiên, theo ông Eric Sidgwick, do sự sụt giảm 8% sản lượng khai khoáng và dầu thô trong nửa đầu năm nay, báo cáo dự báo điều chỉnh giảm đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam xuống còn 6,3% trong năm 2017 và 6,5% trong năm 2018.
[Chính phủ Việt Nam cam kết tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư]
Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được kỳ vọng nâng lên trong những tháng cuối năm, nhờ sự gia tăng hơn nữa vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng trong nước, sự hồi phục mạnh mẽ hơn của nông nghiệp sau đợt hạn hán năm 2016, và việc đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn chi tiêu đầu tư cơ bản cho các chương trình cơ sở hạ tầng quốc gia.
"Mặc dù nền kinh tế Việt Nam vận hành tương đối tốt trong bối cảnh có nhiều thách thức, song vẫn còn một số vấn đề cần được giải quyết để bảo đảm tăng trưởng bền vững," ông Eric Sidgwick nhấn mạnh.
ADB cũng chỉ ra 2 vấn đề cần giải quyết để Việt Nam có được sự tăng trưởng bền vững. Thứ nhất là, Việt Nam cần giải quyết vấn đề về mất cân đối ngân sách bằng cách giảm chi đầu tư thường xuyên. Theo ADB, tuy đã có tiến bộ trong giảm chi tiêu của Chính phủ nhưng kết quả này có được do giảm chi đầu tư còn chi thường xuyên vẫn tăng.
Thứ hai là, để hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, Chính phủ đã thực hiện giải pháp giảm lãi suất, đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cho năm nay là 21%. ADB cho rằng, giải pháp này cho dù hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh và tăng trưởng kinh tế nhưng sẽ gây nhiều áp lực về lạm phát gia tăng và rủi ro cho khu vực tài chính.
Chuyên gia kinh tế quốc gia ADB tại Việt Nam Aaron Batten chỉ ra rủi ro khách quan chính đối với triển vọng phát triển của Việt Nam là khả năng chính phủ quyết định kích thích tăng trưởng bằng việc nới lỏng quá mức chính sách tiền tệ và tài khóa. Nợ công hiện nay đã chạm trần Quốc hội cho phép là 65% GDP, nên kỷ luật ngân sách yếu đi sẽ đe dọa quá trình củng cố tài khóa và bền vững nợ. Tương tự, bất kỳ động thái nới lỏng chính sách tiền tệ nào cũng sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề nợ xấu vốn đã và đang là vấn đề nghiêm trọng của hệ thống ngân hàng.
Ngoài ra, mặc dù tiến triển hiện tại của việc cắt giảm thâm hụt ngân sách là đáng khen ngợi song điều này cũng làm giảm chi tiêu cho đầu tư cơ bản và nếu không được cân đối thì có khả năng ảnh hưởng tới hiệu quả tăng trưởng của Việt Nam trong dài hạn.
"Để những cải cách tài khóa của Việt Nam không ảnh hưởng tới tăng trưởng, các cơ quan chức năng có thể cần tập trung một cách hiệu quả vào việc áp dụng các biện pháp bổ sung để tăng nguồn thu từ thuế và cắt giảm các khoản chi tiêu công không thiết yếu như chi phí hành chính, vốn đang lấn át khoản chi phát triển cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây," oogn Aaron Batten nhấn mạnh.
Chuyên gia ADB phân tích thêm, những nỗ lực gần đây để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng ngân hàng, vốn đã khá cao, bằng việc hạ lãi suất xuống các mức thấp kỷ lục có thể làm gia tăng rủi ro trong lĩnh vực tài chính. Việc nới lỏng chính sách tiền tệ có thể gây ra rủi ro đối với tăng trưởng bền vững.
Ông Aaron Batten đưa ra khuyến nghị, nên tập trung vào chất lượng cho vay chứ không phải số lượng cho vay vì như thế sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nền kinh tế./.
