Bác sỹ khám cho bệnh nhân mắc lao tại Bệnh viện Phổi Trung ương. (Ảnh: PV/Vietnam+) Trong số những người mắc lao thì có khoảng 95% là bệnh nhân lao thường và 5% bệnh nhân lao kháng thuốc. Đáng chú ý, có tới 70% người mắc lao ở trong độ tuổi lao động khiến lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã nhấn mạnh như vậy tại buổi Lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống Lao (24/3), diễn ra sáng nay tại Hà Nội.
Gánh nặng bệnh lao
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho hay những năm qua, mặc dù đạt được nhiều thành tựu trong công tác chống lao, Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao với 169.000 người mắc bệnh lao và 12.000 người tử vong do bệnh lao năm 2021. Việt Nam xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh nhân lao cao trên thế giới và đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng, số lượng và tỷ lệ tử vong do lao trong 2 năm 2020-2021 tăng trở lại so với giai đoạn trước đây.
[Truyền cảm hứng, tạo niềm tin chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu]
“Về chi phí cho chẩn đoán và điều trị bệnh lao, có tới 63% trong số những bệnh nhân lao thường, 98% trong số những bệnh nhân lao kháng thuốc đối mặt với những chi phí thảm họa - nghĩa là chi phí cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao vượt quá 20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình. Vì vậy, bệnh lao đang thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung,” Thứ trưởng Bộ Y tế chỉ rõ.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại buổi lễ. (Ảnh: PV/Vietnam+) Do đó, việc đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam sẽ góp phần tránh đi cái chết không đáng có của hơn 12.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao.
Theo ông Đinh Văn Lượng - Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, đại dịch COVID-19 đã có tác động nghiêm trọng đến công tác chẩn đoán và điều trị lao trong những năm vừa qua. Toàn bộ những tiến độ đã đạt được tính đến năm 2019 đã bị chậm lại, đình trệ, hoặc là hoàn toàn đảo ngược, mục tiêu thanh toán bệnh lao toàn cầu đã bị chệch hướng. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, số lượng tử vong do bệnh lao đã tăng lên trong hai năm liên tiếp và lần đầu tiên ước tính số lượng người mới mắc bệnh lao hàng năm cũng đã tăng lên sau hơn một thập kỷ.
Đồng tình với quan điểm này Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương chia sẻ 2 năm diễn ra dịch COVID-19, công tác phòng chống lao tại Việt Nam chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Số bệnh nhân lao phát hiện năm 2021 giảm 22% so với năm 2020 và giảm 24,5% so với năm 2019, đưa Việt Nam trở thành là một trong những quốc gia có mức độ giảm phát hiện bệnh lao cao nhất toàn cầu do ảnh hưởng của đại dịch. Số lượng và tỷ lệ tử vong do lao ở Việt Nam được ước tính là 12.000 người, tăng 35,8% với năm 2020.
“Chúng ta đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng. Đây là một trong những nguyên nhân Chương trình chống lao phải đánh giá lại các mục tiêu của chương trình, thực hiện cập nhật Kế hoạch chiến lược phòng chống lao Quốc gia, và đề xuất điều chỉnh lộ trình chấm dứt bệnh lao vào năm 2035,” Ông Đinh Văn Lượng nhấn mạnh.
Năm 2022 cũng đánh dấu một mốc quan trọng của Chương trình chống lao, chuyển thanh toán thuốc lao sang nguồn Bảo hiểm y tế từ ngày 1/7/2022. Đây là một trong những biện pháp đảm bảo tài chính bền vững cho nguồn thuốc lao, dù quá trình này còn rất nhiều khó khăn, thách thức yêu cầu Chương trình chống lao phải đối mặt và giải quyết.
Huy động sự hưởng ứng của cộng đồng
Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho hay năm 2022 đã chứng minh cho sự phục hồi mạnh mẽ của Chương trình phòng chống lao, với số phát hiện bệnh lao tăng gần 31% so với năm 2021 và tăng 1,8% so với năm 2020 là năm chưa bị ảnh hưởng bởi đại dịch, mặc dù vậy, chúng ta cũng chỉ mới phát hiện được 60% số bệnh nhân lao ước tính trong cộng đồng.
Để có thể tiếp cận và ghi nhận được 40% số bệnh nhân chưa được phát hiện cũng như đảm bảo tất cả các nhóm dễ bị tổn thương, nguy cơ cao và cộng đồng nói chung đều có thể tiếp cận được các dịch vụ chẩn đoán và điều trị bệnh lao có chất lượng, Chương trình chống lao cần sự ủng hộ của lãnh đạo các cấp cùng các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội để đảm bảo nguồn tài chính bền vững; triển khai đồng bộ các can thiệp cải tiến, đưa đến chất lượng chẩn đoán và điều trị thân thiện, nhanh chóng; ưu tiên phát hiện bệnh lao bằng việc kết hợp nhiều biện pháp, bao gồm thụ động, chủ động, tích cực; phối hợp y tế công-tư, mở rộng tiếp cận chẩn đoán lao ở các cơ sở đa khoa và chuyên khoa ngoài hệ thống chương trình chống lao.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: “Từ hiện tại đến đích cuối cùng để chấm dứt bệnh lao còn rất xa và nhiều khó khăn thách thức, nhưng chúng ta sẽ đạt được nếu có quyết tâm chính trị cao của các cấp lãnh đạo và sự vào cuộc của toàn thể nhân dân. Đó chính là tăng cường vận động để nhận được sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị hỗ trợ công tác phòng chống lao, thể hiện qua việc cụ thể hóa và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy nói chung về khám chữa bệnh và văn bản riêng về công tác phòng chống lao.”
Bên cạnh đó, Chương trình phòng chống lao cần huy động sự hưởng ứng của cả cộng đồng với công tác phòng chống lao, tăng cường tiếp cận của người dân với các dịch vụ y tế, chủ động tham gia tìm kiếm dịch vụ khám và điều trị bệnh lao, vượt qua mọi rào cản từ cả phía người bệnh cũng như thầy thuốc và xã hội.
Quang cảnh lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống Lao. (Ảnh: PV/Vietnam+) Đặc biệt, theo Thứ trưởng Thuấn, các can thiệp nhằm mở rộng mạng lưới phòng chống lao cũng sẽ được ưu tiên triển khai trong giai đoan tới như: phối hợp y tế công tư; phối hơp giữa chương trình phòng chống lao và HIV; huy động sự tham gia của các tổ chức chính trị, xã hội, dân sự trong công tác phòng chống lao như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên.../.
| Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng chống lao năm nay trên toàn cầu là “Yes! We can and TB.” Chủ đề nhấn mạnh về việc huy động sức mạnh tổng thể, thu hút sự quan tâm, tập trung mọi nguồn lực nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống bệnh lao. Những kết quả phục hồi công tác phòng chống lao tại các nước có gánh nặng bệnh lao cao sau ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã cho thấy chúng ta hoàn toàn có thể đến gần hơn với mục tiêu chấm dứt bệnh lao. Trên cơ sở chủ đề của thế giới, áp dụng vào tình hình thực tế tại Việt Nam, Chủ đề Ngày thế giới Phòng chống Lao năm 2023 của Việt Nam là “Việt Nam chiến thắng bệnh lao.” |
![[Infographics] Việt Nam đặt mục tiêu chiến thắng bệnh lao](https://imagev3.vietnamplus.vn/480x320/Uploaded/2024/lepz/2023_03_24/Lao.jpg.webp)
