Mướp đắng là một loại quả giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Mướp đắng thường được sử dụng trong nhiều món ăn, đặc biệt là trong mùa hè, khi nhiệt độ cao và cơ thể cần được giải nhiệt.
Mướp đắng có tên khổ qua, cẩm lệ chi, lương qua, tên khoa học: Momordica charantia L., họ Bí (Cucurbitaceae).
Mướp đắng là loài dây leo bằng tua cuốn, thân có góc cạnh; phía ngọn hơi có lông tơ. Lá mọc so le, phiến lá chia 5-7 thuỳ hình trứng, mép có răng cưa đều, mặt dưới lá có màu xanh nhạt, trên gân lá có lông tơ ngắn. Hoa mọc đơn độc ở kẽ lá, hoa đơn tính cùng gốc, có cuống dài; cánh hoa màu vàng nhạt. Quả hình thoi, mặt quả có nhiều u nổi lên; quả chưa chín có màu vàng xanh; quả chín có màu vàng hồng; trong có nhiều hạt, quanh hạt có bọc lớp màng màu đỏ như gấc.
Về thành phần hoá học, trong quả Mướp đắng có chứa glycozit đắng: momordixin, charantin; hỗn hợp các chất thuộc nhóm stigmastadienol; protid, acid amin; lipid và các sắc tố chủ yếu: lycopen; một số vitamin và muối khoáng. Hạt chứa chất béo và chất đắng. Dịch chiết quả và hạt có tác dụng hỗ trợ chữa đái tháo đường
Theo Đông y, Mướp đắng vị đắng, tính lạnh; vào tỳ, vị, tâm, can. Tác dụng thanh giải thử nhiệt, minh mục giải độc. Dùng cho các trường hợp nhiệt bệnh sốt nóng mất nước, hội chứng lỵ, viêm cấp tính đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu, mụn nhọt, viêm kết mạc mắt cấp tính (đau mắt đỏ) và bệnh đái tháo đường.
Dưới đây là những món ăn ngon, bổ dưỡng, đơn giản, dễ chế biến từ Mướp đắng
1- Mướp đắng xào trứng
Nguyên liệu:
Mướp đẳng 2 quả
Trứng gà 3 quả (tùy sở thích của bạn thích nhiều hay ít trứng)
Bột canh
Dầu ăn
Cách làm:
Bước 1: Bạn rửa sạch mướp đắng rồi để ráo nước, sau đó bổ mướp ra làm đôi, lấy sạch ruột, thái thành lát mỏng.
Bước 2: Cho mướp đẳng vào ngâm nước lạnh khoảng 10 phút rồi vớt ra để ráo nước (đây là cách làm cho mướp giảm độ đẳng)
Bước 3: Bạn đập trứng ra bát, đánh tan thật đều nhuyễn
Bước 4: Cho chảo lên bếp và đun nóng dầu ăn sau đó bạn cho mướp đằng vào xào qua rồi cho trứng vào đảo qua lại thật đều và nhanh tay.
Bước 5: Sau đó bạn rắc bột canh lên đảo cho ngấm đều tới khi mướp đảng có màu xanh sẫm là chín. Xúc ra đĩa và thưởng thức (món này sẽ rất ngon khi ăn nóng).
2- Mướp đắng xào thịt bò
Nguyên liệu:
Mướp đắng: 1 quả
Thịt bò: 300 gr
Cà rốt: 1 củ vừa
Tỏi
Gia vị: muối, đường, hạt tiêu, dầu mè, bột ngô, dầu ăn
Cách làm:
Sơ chế nguyên liệu:
Mướp đắng: rửa sạch, bổ đôi quả theo chiều dọc để loại bỏ hết ruột ở bên trong. Sau đó cắt thành từng miếng nhỏ và mỏng vừa ăn. Lưu ý: để không bị đắng thì mướp đắng khi cắt xong các bạn ngâm ngay vào trong nước đá có pha một chút muối nhé.
Thịt bò: rửa sạch, thái miếng mỏng
Cà rốt: nạo vỏ, rửa sạch, nếu thích các bạn có thể tỉa hoa rồi cắt thành từng miếng vừa ăn.
Tỏi: bóc vỏ, đập dập và băm nhỏ.
Ướp thịt bò: Sau khi sơ chế xong hết các nguyên liệu thì bạn lấy thịt bò cho vào một chiếc bát tô to. Cho muối, đường, bột ngô, dầu ăn với một lượng vừa phải. Trộn đều tất cả các nguyên liệu này lại với nhau và để khoảng 10 phút để thịt bò ngấm đều gia vị.
Nấu mướp đắng xào thịt bò:
Cho một chút dầu ăn vào chảo, đun nóng. Cho thịt bò đã ướp gia vị vào đảo đều, nhanh tay đến khi thịt bò tái thì bạn xúc thịt bò ra đĩa.
Cho thêm một chút dầu ăn, cho tỏi vào phi thơm vàng.
Cho mướp đắng và cà rốt vào xào cùng. Chỉ cần xào tầm 3 phút để các loại rau này mềm ra thì đổ thịt bò đã xào tái trước đó vào xào cùng.
Xào đến khi tất cả các nguyên liệu chín đều thì bạn nêm lại gia vị, thêm một chút hạt tiêu để món ăn có vị cay hấp dẫn nhé.
Đặc biệt, mướp đắng xào thịt bò không thể thiếu được hương vị của một chút dầu mè. Bạn chỉ cần rắc một ít dầu mè, đảo đều và tắt bếp.
Xúc thịt bò xào mướp đắng ra đĩa, trình bày theo sở thích bạn nhé. Thưởng thức món ăn với cơm nóng thì chắc chắn bạn sẽ chỉ có cảm giác no chứ không muốn dừng lại đâu nhé.
3- Mướp đắng nhồi thịt
Nguyên liệu:
500gr mướp đắng
300gr nạc vai
5 tại mộc nhĩ lớn
Nấm hương
Gia vị, mắm, mì chính, hạt tiêu, hạt nêm, hành khô, hành lá
Cách làm:
Sơ chế mướp đắng: rửa sạch, bỏ 2 đầu quả mướp, bỏ hết hạt và để ráo nước. Tiếp đó, thái khoanh tròn khoảng 5cm.
Ngâm mộc nhĩ với nước sôi cho mộc nhĩ nở hết và làm sạch, thái chỉ.
Nấm hương rửa với nước lạnh, sau đó ngâm với nước ấm khoảng 15 – 20 phút cho nấm mềm ra.
Rửa sạch hành lá, thái nhỏ.
Thịt nạc vai đã xay nhuyễn trộn đều với mộc nhĩ, nấm hương, các loại gia vị, hành khô đã chuẩn bị sau đó nhồi vào các khoanh mướp đắng.
Đun sôi nước sau đó thả mướp đắng đã nhồi thịt vào, đun lửa nhỏ và nêm thêm gia vị, hạt nêm vừa ăn. Trong khi đun nên mở hé vung để giữ được màu xanh cho mướp đắng. Khi mướp đắng nhồi thịt đã chín, bỏ hành lá thái nhỏ vào và múc ra bát. Ăn mướp đắng nhồi thịt ngon nhất là khi còn nóng ấm.
4- Mướp đắng ướp đá ăn kèm ruốc
Nguyên liệu:
Mướp đắng (khổ qua): 2 trái
Ruốc lợn (chà bông): 250gr
Đá viên
Màng bọc thực phẩm hoặc túi nilong bọc thức ăn đều được
Nước lọc: 4 muỗng
Đường: 1 muỗng càphê
Nước Mắm: 2 muỗng
Ớt: 1 trái
Tỏi: 2 tép
Cách làm:
- Sơ chế mướp đắng (khổ qua):
Mướp đắng bạn chọn những trái non xanh mơn mởn, đừng lựa những trái già, héo món ăn sẽ bị xơ, không ngon.
Rửa sạch mướp đắng. Bổ đôi, dùng muỗng cà phê moi bỏ hết ruột, rồi xắt thành từng miếng mỏng, ngâm qua nước muối loãng 5 phút, xong vớt ra, rửa lại với nước sạch, để ráo.
- Ướp đá:
Cách 1. Ướp đá mướp đắng bằng tủ lạnh
Bạn cho mướp đắng vào dĩa, sau đó đặt trực tiếp vào ngăn đá tủ lạnh 10 – 15 phút rồi lấy ra là xong
Cách 2. Ướp với đá viên
Đập nhỏ viên đá cho vào tô, dùng màng bọc thực phẩm bọc lại, rồi để mướp đắng lên trên màng bọc, Ướp mướp đắng từ 30 - 40 phút cho lạnh là được
- Pha nước chấm
Pha nước trộn gỏi đầu tiên bạn lấy 4 muỗng nước chín pha với 1 muỗng càphê đường, 2 muỗng càphê nước mắm. Vắt thêm một tí chanh vào hỗn hợp trên là có một chén nước trộn như ý.
Trình bày món ăn, đầu tiên lấy một đĩa đá lót phía dưới cùng(có thể cho vào màng bọc thực phẩm để khổ qua không thấm vào nước đá), sau đó cho khổ qua lên trên mặt đĩa, tiếp tục rắc chà bông lên trên khổ qua. Khi gần thưởng thức món ăn thì rưới nước trộn pha phía trên lên là dùng được.
Như vậy bạn đã hoàn thành cách làm món mướp đắng ướp đá ăn kèm ruốc rồi đó. Món gỏi mướp đắng này không hề đắng mà còn giòn nữa, tưởng không ngon mà ngon không tưởng.
5- Canh mướp đắng nấu tôm
Nguyên liệu:
Mướp đắng: 3 đến 4 quả
Tôm: 250 gr
Giò sống
Hành lá
Mùi
Hành khô
Gia vị: đường, muối, hạt tiêu
Cách làm:
Mướp đắng đem rửa sạch với nước và cắt bỏ 2 đầu. Dùng thìa để nạo sạch ruột và sử dụng dao để thái lát mỏng.
Để giảm bớt vị đắng của mướp các bạn có thể đem ngâm chúng vào nước muối loãng trong khoảng 30 phút. Sau đó đem rửa sạch với nước và để ráo.
Hành khô các bạn đem bóc sạch vỏ, rửa sạch và đập dập rồi thái nhỏ.
Tôm các bạn đem bóc vỏ và rút đi phần chỉ đen trên lưng. Tiếp đến các bạn đem giã khô, chỉ cần giã qua không cần giã quá nhuyễn.
Thực hiện trộn tôm với giò sống, tiêu, muối và hành khô. Sau đó để trong 10 phút để tôm ngấm các gia vị.
Rau mùi và hành lá các bạn đem rửa sạch rồi thái nhỏ.
Sau khi sơ chế xong hết các nguyên liệu, đun sôi 3 đến 4 bát nước con.
Khi nước đã sôi các bạn cho từng thìa tôm đã trộn ướp ở trên vào nồi và tiếp tục đun to lửa để nước sôi.
Các bạn đun đến khi thịt tôm chín nổi lên trên mặt nước thì thả mướp đắng vào. Tiếp tục nấu cho đến khi mướp đắng chín chín thì nêm nếm gia vị rồi tắt bếp.
Múc canh ra bát và thưởng thức nhé./.