Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), ngày 11/3/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 366/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam”.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, chủ trương của Chính phủ là không để thị trường chứng khoán phái sinh tự do hình thành và hoạt động tự phát nên sẽ xây dựng theo mô hình tập trung ngay từ đầu, thống nhất dưới sự quản lý của Nhà nước.
Trên cơ sở đó, thị trường chứng khoán phái sinh được triển khai theo một lộ trình cụ thể, từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp với sự phát triển của thị trường.
Trước mắt, các sản phẩm chứng khoán phái sinh giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán là các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn dựa trên các chứng khoán cơ sở là chỉ số thị trường chứng khoán, trái phiếu Chính phủ, cổ phiếu niêm yết.
Về dài hạn, thị trường hướng tới các công cụ phái sinh dựa trên các tài sản cơ sở theo thông lệ quốc tế như hợp đồng tương lai tiền tệ và hàng hóa.
Quyết định chỉ rõ, việc xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán phái sinh sẽ qua ba giai đoạn.
Giai đoạn 1 (từ năm 2013 đến năm 2015) sẽ xây dựng khung pháp lý, hoàn thiện cơ sở vật chất, công nghệ … chuẩn bị cho khung kỹ thuật để vận hành thị trường.
Giai đoạn 2 (từ năm 2016 đến năm 2020) sẽ tổ chức giao dịch các chứng khoán phái sinh.
Giai đoạn 3 (sau năm 2020) sẽ tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng hoạt động thông qua việc đa dạng hóa các sản phẩm giao dịch đồng thời mở rộng đối tượng tham gia thị trường, cải tiến hạ tầng công nghệ, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, tiến tới xây dựng thị trường chứng khoán phái sinh thống nhất dựa trên các tài sản cơ sở theo thông lệ quốc tế.
SSC cũng cho biết, việc tổ chức thị trường chứng khoán phái sinh phải gắn liền với quá trình tái cấu trúc thị trường chứng khoán, trên cơ sở hợp nhất hai sở giao dịch hiện nay (Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội và Sở giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh) để thành lập Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam.
Như vậy, thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh sẽ là một bộ phận trong Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Trung tâm thanh toán bù trừ chứng khoán phái sinh sẽ được tổ chức tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam.
Theo Quyết định, các thành viên trên thị trường chứng khoán phái sinh bao gồm cả công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại đáp ứng đủ điều kiện. Trong đó, ngân hàng thương mại được phép giao dịch và thanh toán cho các chứng khoán phái sinh trên trái phiếu. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước là cơ quan quản lý, giám sát toàn bộ hoạt động trên thị trường chứng khoán phái sinh./.
