Tỷ phú Bill Gates. (Nguồn: time.com) John D. Rockefeller và Thành Cát Tư Hãn, ai là người giàu có hơn? Một câu hỏi thật đơn giản nhưng thật khó trả lời.
Danh sách này của tạp chí Times liệt kê những người giàu nhất mọi thời đại dựa trên nhiều giờ phỏng vấn các nhà kinh tế học và nhà sử học. Những nhân vật lịch sử giàu có dưới đây được sắp xếp theo tầm ảnh hưởng về kinh tế từ thấp nhất tới cao nhất.
10. Thành Cát Tư Hãn (1162-1227)
Quốc gia: Đế chế Mông Cổ
Tài sản: Rất nhiều đất, ngoài ra không còn gì nhiều
Thành Cát Tư Hãn rõ ràng là một trong số những nhà lãnh đạo quân sự thành công nhất mọi thời đại. Là người đứng đầu Đế chế Mông Cổ, với lãnh thổ có thời kéo dài từ Trung Quốc tới châu Âu, ông chính là người lãnh đạo đế chế có lãnh thổ liên tục với diện tích lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, dù có quyền lực như vậy, song các học giả cho biết Thành Cát Tư Hãn không bao giờ tích lũy của cải. Ngược lại, chính sự hào phóng của Thành Cát Tư Hãn mới là chìa khóa cho tầm ảnh hưởng của ông.
“Một trong số những nguyên tắc thành công của ông là chia sẻ của cải với các binh lính và tướng lĩnh,” Morris Rossabi, giáo sư sử học tại đại học Queens, CUNY cho biết.
Jack Weatherford, tác giả của cuốn sách Thành Cát Tư Hãn và sự hình thành thế giới hiện đại đã giải thích rằng không giống như những đội quân tiền hiện đại khác, các chiến binh Mông Cổ không được phép tích lũy của cải riêng. Sau khi chiếm được một vùng đất, mỗi chiến lợi phẩm thu được sẽ được nhập kho, sau đó được phân phối cho các chiến binh và gia đình của họ.
Thành Cát Tư Hãn cũng nhận được phần của cải của mình, nhưng số của cải đó không đủ để khiến ông giàu có. “Ông không xây dựng lâu đài nào cho mình hay cho gia đình, không đền thờ, không lăng mộ, thậm chí không có lấy một ngôi nhà,” Weatherford cho biết. “Ông được sinh ra trong một chiếc lán và chết đi trong một chiếc lán. Khi từ trần, ông được bọc trong vải dạ, như bất kỳ người dân thường nào, và sau đó được đem đi chôn cất.”
9. Bill Gates (Năm sinh 1955)
Quốc gia: Mỹ
Tài sản: 78,9 tỷ USD
Bill Gates là người giàu nhất thế giới hiện nay còn sống, do đó tài sản của ông rất dễ xác định chính xác. Trong năm nay, Forbes ước tính rằng tổng giá trị của nhà sáng lập Microsoft sẽ rơi vào khoảng 78,9 tỷ USD. Con số này cao hơn người giàu thứ hai thế giới - nhà đồng sáng lập Zara Amancio Ortega - khoảng 8 tỷ USD.
8. Alan Rufus (hay còn gọi là Alan Đỏ, 1040–1093)
Quốc gia: Anh
Tài sản: 194 tỷ USD
Là cháu trai của vua William I của Anh, Rufus đã tham gia cuộc chinh phục của người Norman cùng với bác mình. Ông đã để lại tài sản 11.000 bảng Anh, theo Philip Beresford và Bill Rubinstein, tác giả của Người giàu nhất trong những người giàu. Họ cho biết số tiền này bằng khoảng 7% GDP của Anh vào thời đó. Quy đổi ra tiền vào năm 2014, con số nói trên sẽ tương đương với 194 tỷ USD.
7. John D. Rockefeller (1839-1937)
Quốc gia: Mỹ
Tài sản: 341 tỷ USD
Rockefeller bắt đầu đầu tư vào ngành công nghiệp dầu mỏ vào năm 1863 và tới năm 1880, công ty Standard Oil của ông đã nắm giữ 90% hoạt động sản xuất dầu của Mỹ.
Theo cáo phó trên tờ New York Times của ông, Rockefeller trị giá khoảng 1,5 tỷ USD dựa trên mức hoàn trả thuế thu nhập và đánh giá tài sản chung của ông – tương đương với gần 2% sản lượng kinh tế của Mỹ trong năm đó, theo số liệu do MeasuringWorth cung cấp (Mỹ không lưu giữ tài liệu chính thức về thu nhập quốc dân cho tới năm 1932). Tỷ lệ này sẽ tương đương với khoảng 341 tỷ USD vào năm 2014.
6. Andrew Carnegie (1835-1919)
Quốc gia: Mỹ
Tài sản: 372 tỷ USD
Rockefeller là người thu hút sự chú ý của báo giới, song Andrew Carnegie có lẽ mới là người Mỹ giàu nhất mọi thời đại. Ông đã bán công ty U.S. Steel của mình cho J. P. Morgan với giá 480 triệu USD vào năm 1901. Lượng tiền này tương đương với khoảng hơn 2,1% GDP Mỹ tại thời điểm đó, có nghĩa là nếu tính theo số liệu vào năm 2014, tài sản của Carnegie sẽ là 372 tỷ USD.
5. Joseph Stalin (1878-1953)
Quốc gia: Nga
Tài sản: Kiểm soát hoàn toàn quốc gia chiếm 9,6% GDP toàn thế giới
Stalin là một nhân vật rất hiếm có trong lịch sử kinh tế hiện đại: một nhà độc tài với quyền lực tuyệt đối, kiểm soát hoàn toàn một trong số những nền kinh tế lớn nhất thế giới. Mặc dù việc tách rời tài sản của Stalin ra khỏi tài sản của toàn bộ Liên bang Xô viết là gần như không thể thực hiện được, song sự kết hợp độc nhất vô nhị giữa năng lực kinh tế và quyền kiểm soát hoàn toàn nước Nga Xô viết đã khiến nhiều nhà kinh tế đề cử ông là một trong số những người giàu nhất mọi thời đại.
Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy logic ở đây. Dữ liệu từ OECD cho thấy vào năm 1950, 3 năm sau cái chết của Stalin, Nga đã chiếm khoảng 9,5% tổng sản lượng kinh tế toàn cầu. Theo số liệu năm 2014, con số đó sẽ tương đương với khoảng 7,5 triệu triệu USD.
Mặc dù số tiền này không trực tiếp thuộc về Stalin, song ông có thể điều khiển sức mạnh kinh tế của Xô viết theo ý muốn.
“Ông ấy có quyền lực rất lớn, và quyền lực đó có thể mang tới cho ông ấy bất kỳ điều gì ông ấy muốn,” George O. Liber, giáo sự sử học tại đại học Alabama ở Birmingham cho biết. “Ông ấy kiểm soát 1/6 diện tích đất liền trên thế giới mà không hề có sổ sách gì.”
4. Akbar I (1542-1605)
Quốc gia: Ấn Độ
Tài sản: Cai trị đế chế với 25% GPD toàn cầu
Là vị vua vĩ đại nhất của vương triều Mughal ở Ấn Độ, Akbar kiểm soát một đế chế chiếm tới 1/4 sản lượng kinh tế toàn cầu. Chris Matthews của tờ Fortune đã trích dẫn lời của nhà sử học kinh tế Angus Maddison, trong đó ông cho rằng GDP trên đầu người trong thời Akbar có thể so sánh với nước Anh thời Elizabeth, nhưng với “tầng lớp thống trị có lối sống xa hoa vượt xa xã hội châu Âu.”
Nhận xét này còn được củng cố bởi dữ liệu do nhà kinh tế Branko Milanovic cung cấp. Nghiên cứu của ông cho thấy rằng Vương triều Mughal là một trong số những vương triều bóc lột dân chúng hiệu quả nhất.
3. Hoàng đế Thần Tông (1048-1085)
Quốc gia: Trung Quốc
Tài sản: Cai trị đế chế với 25% đến 30% GDP toàn cầu
Vương triều nhà Tống của Trung Quốc (960 – 1279) là một trong số những đế chế hùng mạnh nhất về mặt kinh tế trong mọi thời đại. Theo giáo sư Ronald A. Edwards, một nhà sử học kinh tế nghiên cứu về Vương triều nhà Tống tại đại học Tamkang, nhà Tống đã đóng góp tới 25% đến 35% tổng sản lượng kinh tế của thế giới khi ở thời kỳ hoàng kim.
Của cải của đế chế này xuất phát từ những cải tiến công nghệ và kỹ năng thu thuế siêu việt – Edwards cho rằng khả năng này vượt xa các nhà nước châu Âu cả trăm năm. Giáo sư cũng cho biết rằng chính phủ thời nhà Tống hết sức tập trung, tức là hoàng đế có quyền kiểm soát rất lớn đối với kinh tế.
2. Augustus Caesar (63 TCN-14 SCN)
Quốc gia: La Mã
Tài sản: 4,6 nghìn tỷ USD
Augustus Caesar không chỉ lãnh đạo một đế chế chiếm tới 25% đến 30% sản lượng kinh tế thế giới, mà theo giáo sư sử học Ian Morris của trường Standford, Augustus đã từng nắm giữ khối lượng tài sản cá nhân lớn bằng 1/5 nền kinh tế của đế chế La Mã thời bấy giờ. Tài sản kếch xù này sẽ tương đương với khoảng 4,6 triệu triệu USD trong năm 2014. “Trong một thời gian,” Morris nói thêm, cá nhân Augustus đã “sở hữu toàn bộ Ai Cập.”
1. Mansa Musa (1280-1337)
Quốc gia: Mali
Tài sản: Giàu đến mức không thể miêu tả được
Mansa Musa, vị vua của Timbuktu, thường được coi là người giàu nhất trong lịch sử. Theo giáo sư lịch sử Richard Smith của trường đại học Ferrum, vương quốc phía tây châu Phi của Musa nhiều khả năng là nơi sản xuất vàng lớn nhất thế giới - trong bối cảnh vàng đang được săn đón ráo riết.
Musa giàu đến mức nào? Thực sự không thể có cách nào đặt ra một con số cụ thể cho tài sản của ông được. Vào thời ấy, thông tin được ghi lại rất ít, thậm chí không có. Ngoài ra, các nguồn đồng đại miêu tả sự giàu có của vua Musa đều cho rằng vị vua này giàu đến mức không thể tưởng tượng được.
Một số câu chuyện về chuyến hành hương của ông tới Mecca – trong thời gian đó Musa chi tiêu hào phóng đến mức ông đã gây ra một cuộc khủng hoảng tiền tệ ở Ai Cập - đều nhắc tới hàng chục con lạc đà, mỗi con mang theo hàng trăm kg vàng. (Smith cho biết trong một năm, người Mali có thể khai thác và sản xuất ra khoảng 1 tấn vàng).
Những câu chuyện khác lại kể rằng đội quân của Musa bao gồm 200.000 quân, trong đó có 40.000 cung thủ - số lượng này ngay cả những siêu cường quốc quân sự hiện đại cũng khó lòng mà điều khiển được.
Rudolph Ware, trợ giảng sử học tại đại học Michigan, giải thích rằng của cải của Musa nhiều đến mức người ta không biết phải miêu tả ra sao.
“Đây là con người giàu nhất tự cổ chí kim,” Ware nói. “Họ vẫn đang tìm cách miêu tả sự giàu có này. Có những hình vẽ Musa cầm một chiếc quyền trượng bằng vàng, ngồi trên ngai bằng vàng, cầm một chiếc cốc vàng, đội vương miện bằng vàng. Hãy tưởng tượng lượng vàng nhiều nhất mà một người có thể sở hữu, sau đó nhân đôi số vàng đó lên - đó là những gì mà họ muốn nói.”
Khi không ai có thể miêu tả nổi sự giàu có của bạn thì có nghĩa là bạn rất, rất giàu./.
