Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng, Hoàng tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman (phải). (Nguồn: THX/TTXVN) Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, ngày 19/1, trong khuôn khổ chuyến thăm Saudi Arabia của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hai nước đã nhất trí nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược toàn diện.
Trong cuộc hội kiến với Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud tại thủ đô Riyadh, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng việc nâng cấp quan hệ song phương sẽ làm sâu sắc hơn lòng tin chiến lược giữa hai nước, giúp hai nước đạt thành tựu lớn hơn trong hợp tác cùng có lợi, tạo điều kiện và mở rộng việc chia sẻ lợi ích trong các vấn đề khu vực và quốc tế.
Về phần mình, Quốc vương Salman khẳng định người dân hai nước sẽ được hưởng lợi từ việc nâng cấp quan hệ song phương.
Cũng tại cuộc hội đàm, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận một loạt biện pháp nhằm thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương trên các lĩnh vực, nhất là năng lượng, thương mại và đầu tư; nhất trí tăng cường liên lạc, phối hợp tối đa các kế hoạch phát triển, xây dựng hợp tác năng lượng bền vững dài hạn, và thúc đẩy đối thoại.
Bên cạnh đó, hai nhà lãnh đạo nhất trí thúc đẩy đàm phán để thiết lập khu vực thương mại tự do giữa Trung Quốc và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) sớm nhất có thể, cam kết đưa Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) thành một thể chế tài chính giúp tăng cường liên kết khu vực.
Theo tuyên bố chung sau cuộc hội đàm, hai nước cam kết tăng cường hợp tác an ninh cũng như trong các vấn đề khu vực và quốc tế, kiên quyết phản đối chủ nghĩa khủng bố dưới bất kỳ hình thức nào đe dọa hòa bình và ổn định thế giới.
Tuyên bố cũng bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình hiện nay tại Syria, kêu gọi sớm tìm ra giải pháp chính trị đối với vấn đề này theo cách hòa bình cũng như cần tiếp tục hỗ trợ người tị nạn Syria.
Hai nước cũng khẳng định lập trường ủng hộ sự thống nhất, độc lập và chủ quyền của Yemen, hối thúc tất cả các phe phái chính trị và tôn giáo ở nước này duy trì đoàn kết dân tộc.
Về vấn đề Palestine, Trung Quốc và Saudi Arabia ủng hộ thiết lập một nhà nước Palestine độc lập, thống nhất với đầy đủ chủ quyền, với thủ đô là Đông Jerusalem.
Ngoài ra, hai bên ủng hộ việc thiết lập khu vực phi vũ khí hạt nhân và vũ khí hủy diệt ở Trung Đông.
Sau cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo, hai nước đã ký Bản ghi nhớ (MoU) về tăng cường hợp tác công nghiệp và một loạt thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng, viễn thông, môi trường, văn hóa, vũ trụ, khoa học và công nghệ.
Theo kế hoạch, trong ngày 20/1, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Quốc vương Salman sẽ cùng tham dự lễ khánh thành một trung tâm nghiên cứu năng lượng tại thủ đô Riyadh.
Hai nước cũng có kế hoạch xây dựng một nhà máy lọc dầu bên bờ Vịnh của Saudi Arabia.
Đây là dự án liên doanh giữa tập đoàn năng lượng nhà nước Saudi Aramco của Saudi Arabia và công ty hóa dầu quốc doanh China Petrochemical Corp của Trung Quốc.
Trong một diễn biến liên quan, Ngân hàng Công Thương Trung Quốc (ICBC) đã mở một chi nhánh tại Riyadh, trở thành ngân hàng Trung Quốc đầu tiên thiết lập sự hiện diện trong khuôn khổ ngoại giao quốc tế của Trung Quốc.
Chi nhánh này sẽ cung cấp vốn nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư của cả Trung Quốc và Saudi Arabia triển khai dự án tại quốc gia Trung Đông này.
Saudi Arabia là chặng dừng chân đầu tiên của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến công du ba nước Trung Đông gồm Saudi Arabia, Ai Cập và Iran từ ngày 19-23/1.
Đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của một người đứng đầu Nhà nước Trung Quốc đến Saudi Arabia trong 7 năm qua.
Sau khi thăm Saudi Arabia, Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ tới Ai Cập và dự kiến có bài phát biểu tại Quốc hội nước này.
Saudi Arabia đã nổi lên là đối tác kinh tế lớn nhất của Trung Quốc trong khu vực, với trao đổi thương mại song phương hàng năm đạt gần 70 tỷ USD.
Trong chuyến thăm Trung Quốc năm 2014 của Quốc vương Saudi Arabia Salman, khi đó còn là Thái tử, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề xuất hai nước thiết lập mô hình hợp tác "1+2+3", theo đó, hợp tác năng lượng được coi là "hạt nhân", tạo thuận lợi cho "hai cánh" hợp tác là lĩnh vực đầu tư, thương mại và xây dựng hạ tầng, đồng thời thúc đẩy hợp tác trên ba lĩnh vực năng lượng hạt nhân, hàng không vũ trụ và năng lượng mới được coi là "ba đột phá." Đề xuất này đã được phía Saudi Arabia nhất trí./.
