Những chiếc sọ xếp vòng tròn và cùng nhìn vào tâm đường tròn. (Nguồn: Daily Mail) Các nhà khảo cổ vừa phát hiện ra một “giá treo chiến lợi phẩm” gồm toàn xương sọ của những người bị hiến tế tại khu phế tích Templo Mayor của người Aztec ở thành phố Mexico City.
Còn được gọi là “tzompantli,” những “giá treo” này là nơi người Aztec trưng bày thủ cấp của những nạn nhân bị hiến tế trên những cọc gỗ xuyên qua một bên sọ. Những cọc này sau đó được cố định theo chiều ngang trên những cây cột thẳng đứng.
Eduardo Matos, một nhà khảo cổ thuộc Viện Lịch sử và Nhân loại học Quốc gia ở Mexico cho rằng, giá treo sọ người được phát hiện tại Mexico City “là một cách người Aztec phô trương sức mạnh.” Theo đó, bạn bè và thậm chí kẻ thù của họ đều được mời đến để chiêm ngưỡng và hoảng sợ trước những cái đầu bị treo và đang phân hủy ở nhiều mức độ khác nhau.
Những bức tranh và tài liệu từ thời thuộc địa đã mô tả những giá treo đầu người này. Tuy nhiên các nhà khảo cổ lại cho biết phát hiện mới của họ có khác biệt.
Một phần của khu vực, nơi những cái đầu được bày được tạo nên từ nhiều hàng sọ người được gắn liền với nhau bằng vữa thành hình tròn, quây quanh một khoảng trống ở giữa. Tất cả những chiếc sọ đều được sắp xếp để nhìn vào giữa vòng tròn, tuy nhiên các nhà khảo cổ vẫn chưa rõ thứ gì đã nằm ở vị trí đó.
Raul Barrera, một nhà khảo cổ cho biết họ đã tìm thấy 35 chiếc sọ, nhưng con số sẽ tăng lên khi họ tiếp tục đào bới sâu xuống dưới. Barrera cũng nói thêm rằng một tài liệu của người Tây Ban Nha từng đề cập đến những chiếc sọ được gắn lại với nhau, nhưng đến nay mới là lần đầu tiên những chiếc sọ này được phát hiện.
Nhà khảo cổ Susan Gillespie thuộc đại học Floria thì cho biết bà “không nghĩ ra ý gì hơn ngoài việc những chiếc sọ người trở thành vật liệu xây dựng để xây nên một công trình.”
Những chiếc sọ được phát hiện ở phía tây khu vực nơi từng là tổ hợp Templo Mayor của người Aztec trong quá khứ. Khu vực này hiện đang được khai quật một phần dưới sàn một ngôi nhà 3 tầng có từ thời kỳ thuộc địa. Vì ngôi nhà này có giá trị lịch sử, các nhà khảo cổ thường phải làm việc trong những giếng khai quât nhỏ hẹp có độ sâu 2 mét.
Những cuộc khai quật định kỳ từ năm 1914 đã đặt giả thuyết rằng có một nơi dành riêng cho các nghi lễ được đặt gần khu vực này.
Tiến sỹ Barrera cho biết vị trí phát hiện những chiếc sọ phù hợp với những mô tả của người Tây Ban Nha về tổ hợp ngôi đền.
Tiến ỹ Gillespie cũng cho biết các nhà khảo cổ đã phát hiện một giá treo đầu người khác tại khu khai quật, nhưng họ từ lâu vẫn đang đi tìm chiếc giá treo lớn hơn.
“Phát hiện này đã đồng thời khẳng định được sự nghi ngờ từ lâu về khu vực tế lệ, rằng phải có một giá treo lớn hơn nhiều để đặt nhiều thủ cấp của những nạn nhân bị hiến tế nhằm phô diễn sức mạnh, cũng như đếm số người bị hiến tế.”
Templo Mayor, tiếng Tây Ban Nha nghĩa là “Ngôi đền lớn” là một trong những đền thờ chính của người Aztec ở thủ đô Tenochtitlan, giờ là thành phố Mexico City. Kiến trúc của đền thờ theo phong cách hậu cổ điển giai đoạn muộn ở Trung Mỹ.
Vòng tròn sọ người là một phần của giá treo chiến lợi phẩm đầu người mới được phát hiện tại khu phế tích Templo Mayor của người Aztec ở Mexico City. (Nguồn: Daily Mail) Trong một nghi lễ thường gặp, các vật tế sẽ bị đưa lên đỉnh ngôi đền, nơi 4 thầy tế đặt họ nằm lên một bàn đá phẳng. Một thầy tế thứ 5 sẽ dùng con dao nghi lễ rạch bụng vật tế, cắt thẳng qua cơ hoành và phanh lồng ngực ra, nắm lấy trái tim còn đập và giật nó ra khỏi cơ thể vật tế. Quả tim sau đó được đặt vào một cái bát trên tay bức tượng vị thần được hiến tế, còn thi thể vật tế bị ném xuống khỏi những bậc thang và văng xuống chân đền thờ.
Năm 1487, trong lễ tế tại Kim tự tháp Lớn Tenochtitlan, người Aztec đã hiến tế khoảng 80.400 tù nhân trong vòng 4 ngày, nhưng các nhà sử học cho rằng con số này chỉ là phóng đại.
Năm 2012, 50 chiếc sọ người cùng 250 mảnh xương hàm được tìm thấy tại Mexico City đã trở thành những bằng chứng về những nghi lễ hiến tế bạo lực của người Aztec. Tại thành phố cổ Tenochtitlan thuộc Mexico City ngày nay, các nhà khảo cổ đã phát hiện những phần xương người có tuổi thọ lên đến 500 năm nằm rải rác quanh một bàn đá hiến tế.
Tất cả những người này đều bị các thầy tế mở phanh cơ thể bằng một đường cắt từ bụng lên cổ họng và bị lấy trái tim khi chúng vẫn còn đang đập. Các nhà khảo cổ cho rằng những nghi lễ này là dành cho Mictlantecuhtli, thần chết của người Aztec./.
